Blog

We dachten dat alles over de prijspenningen van de Teeken Akademie wel bekend was. Onterecht. Laten we het nog eens op een rijtje zetten.  In de jaren 1787, 1788 en 1789 werden in feite unieke exemplaren uitgereikt, die alle geënt waren op het ‘Vernuft en Vlijt’ zinnebeeld zoals dat voorin de prijsboeken als lakzegel voorkomt. …

Lees verder “Vondst van een ‘mislukte’ prijspenning “

Bij zijn huwelijk in Goes in april 1797 met Anna Sijbel (1775-1811) was Engel Sloover (1776-1853) een timmermansknecht; bij de volkstelling in november van hetzelfde jaar slachter. Daarmee trad hij in het voetspoor van zijn voorgeslacht en ook in de generaties na hem zouden slagers zijn. Slager Sloover aan de Opril in Goes sloot zijn …

Lees verder “Slagers, timmerlieden en schilders “

Nogal wat generaties Roelse zijn verbonden geweest aan de polder Walcheren. Zo was Louris Willem Roels (1767-1847) ondercommies in de Vijfambachten. Hij woonde met zijn vrouw Maria Stephanus[dochter] Gabrielse (ca. 1769-1847) in Westkapelle waar ook hun zonen Stephanus Roelse (1794-1860) en Kornelis Roelse (ca. 1809- 1844) werden geboren. Beide zonen zouden ambtenaar bij de polder …

Lees verder “De familie Roelse”

Een adres vinden op het Molenwater in Middelburg lijkt een peulenschil. Dat is het ook, voor wie weet hoe de nummering loopt. Op de stadsplattegrond van 1873, getekend na de aanleg van het Kanaal door Walcheren, is de Zuidsingel de Zuidsingel, maar de naam Molenwater staat alleen vermeld voor de straatwand met Burgerweeshuis tussen Koepoortstraat …

Lees verder “Stadstekenaar op het Molenwater”

Op 30 december 1830 na het middageten toog stadsvroedvrouw Margaretha Hardijzer naar het Stadhuis om aangifte te doen van een geboorte. De dag ervoor had ze in de Bellinkstraat een gezonde jongen op de wereld helpen zetten. Met het kind en de moeder, Suzanna de Graaf (1798-1884), ging het goed. De vader? Die was onbekend, …

Lees verder “De jongens Hertogs”

Het Dordrechts Museum heeft nog tot 1 september de tentoonstelling ‘Gebroeders Van Strij. Van schets tot schilderij – 250 jaar Pictura’ (www.dordrechtsmuseum.nl). Als bijzondere nevenactiviteit wordt in de geest van de oprichters van Pictura een aantal kunstschouwen georganiseerd. Conservator Sander Paarlberg stimuleert met gloedvolle betogen de ca. 20 deelnemers om goed te kijken naar de …

Lees verder “Dordrecht – Middelburg”

De inschrijving voor de tweede editie van de Prijs voor Jong Zeeuws Tekentalent staat weer open. Tot 1 mei kan iedereen tussen de 15 en 25 jaar zich inschrijven om mee te dingen naar de prijs van € 500 en een historisch verantwoorde legpenning met inscriptie. De prijs is ingesteld door de Ridderschap van Zeeland …

Lees verder “Prijs voor Jong Zeeuws Tekentalent 2024”

Stadstekenaar 2024 Arian van Dijk zat afgelopen 9 maart met zijn tekenstift en papier op de hoek waar de St. Pieterstraat op de Balans uitkomt. Een originele hoek om het pleintje vast te leggen. Meestal staat de gevel van de St. Jorisdoelen centraal of de Abdijpoort, die beide op de tekening ontbreken. Eigenlijk is de …

Lees verder “Waar het allemaal begon”

Isaac Hermanus Somon (1816-1861) was in 1837 de laatste winnaar van de grote zilveren medaille vanwege de koning voor het tekenen naar het levend (waarschijnlijk gekleed) model. Een in huis opgeleid talent, want tussen 1830 en 1836 werd hij vier keer door de Teeken Akademie met eerste prijzen gelauwerd.  Wie in de familiegeschiedenis duikt, komt …

Lees verder “De laatste winnaar naar levend model”

Het bestuur van de Teeken Akademie Middelburg heeft op 29 februari de Stadstekenaars 2024 aangesteld. Daarbij is het voorstel van de beide jury’s gevolgd. Wethouder Eduard Smit maakte donderdagmiddag in het Stadhuis op de Markt de namen bekend MEREL VAN RENS stadstekenaar Middelburg 2024 in de categorie liefhebber. De jury heeft uit 5 inzendingen gekozen …

Lees verder “Stadstekenaars 2024”

Op 29 februari nemen we feestelijk afscheid van Janice Ys en Richard & Luna Dijkwel als Stadstekenaars 2023. We kijken terug op een succesvolle tentoonstelling in de Drvkkery. Als opwarmer voor de nieuwe stadstekenaars nog een kleine selectie.  Dezelfde bijeenkomst in het Stadhuis aan de Markt dient ook om een nieuw seizoen in te luiden. …

Lees verder “Wisseling van de wacht: nieuwe Stadstekenaars in aantocht”

De bekendste van de drie generaties Munters (allen loodgieter), die door de Teeken Akademie onderscheiden zijn, is meteen de oudste. Hoe oud deze Huijbertus precies geworden is, blijft ietwat onduidelijk. De vroegste geboortedatum komt voor op een briefkaartje van G. ter Meule aan Frederik Nagtglas uit 1889. Ter Meule werkte op de Middelburgse secretarie en …

Lees verder “Hoe Huijbertus Munters de Koorkerk redde”

Zeg ‘Dijkwel’ en je denkt ’auto’ en dan vooral Citroën. Begonnen aan het Noordpoortplein waar de restanten van de oude stadspoort de ingang naar de werkplaats vormden, was er een Dijkwel-garage aan de Veerse weg en in Vlissingen waar ook andere merken gevoerd werden. En dat is nog zo, met de nadruk op de Franse …

Lees verder “Stadstekenaars Richard en Luna Dijkwel”

Nog tijdens de uitzending kwamen de appjes binnen: ‘De Teeken Akademie op tv in het programma Tussen kunst en kitsch’. Werkelijk overweldigend hoeveel mensen mij ‘s avonds en daarna benaderd hebben over de prijsbanden die op zondagavond 28 januari 2024 op tv getoond werden. Dat waren overigens niet alleen Zeeuwen! Een mijnheer uit Australië toonde …

Lees verder “Tussen kunst en kitsch”

In de Drvkkery hangt tot 9 maart het werk dat Janice Ys maakte als stadstekenaar Middelburg 2023. Werk dat heel bedachtzaam gemaakt is. Elk werk of kleine reeks van werken is het resultaat van een uitgebreid onderzoek. Haar werken bestaan uit een gelaagdheid van wat is, wat geweest is en zou kunnen. Zelf zegt ze …

Lees verder “Stadstekenaar Janice Ys”

Wat ze precies in die hoek van de stad deden is onbekend, maar het waren enkele militairen die in de nacht van 23 op 24 januari 1855 de brand in de grut- en pelmolen van de firma Le Nobel & Zoon aan de Seisstraat opmerkten. De brandwachten waren snel ter plekke, wat niet voorkwam dat …

Lees verder “De ondergang van Johannes Cornelis le Nobel “

Intrigerend, die Johannes Cornelis le Nobel (1809-1873). Hij kon tekenen als de besten: in 1825 en 1826 was hij primus in zijn klas en in 1828 sloot hij zijn opleiding aan de Teeken Akademie af als primus in de 1e klas naar pleister. In 1829 en 1830 volgden dan nog de prijzen naar (naakt) levend …

Lees verder “Koopman en ondernemer Johannes Cornelis le Nobel “

Een succes waarvan de echo nog lang over de stad schalde: het 50-jarig jubileum van de Teeken Akademie in 1828. Met een plechtige jaarvergadering waarin zowel de gouverneur als de burgemeester aanwezig waren. Secretaris Herklots hield een mooie rede waarin hij terugkeek en prachtige vergezichten schetste. Tijdens de prijsuitreiking die natuurlijk ook plaatsvond, werd Martinus …

Lees verder “Naar naakt model II”

In het tekenonderwijs op de Teeken Akademie was lang het menselijk lichaam de maat der dingen. De prenten, de gipsen koppen en grotere pleisterbeelden hadden alle het oefenen op de menselijke verhoudingen tot uitgangspunt. Na deze klassen doorlopen te hebben, was het feitelijke onderwijs gedaan. Wie er voor in aanmerking kwam, werd toegelaten tot het …

Lees verder “Naar naakt model”

Wat maakt Teeken Akademie leerling Pieter Adriaan Vervenne (1825-1864) zo bijzonder? Zijn vader Hendrik (ca. 1793-1856) was schilder en ook zijn moeder Maria Cornelia Geijp (ca. 1798-1873) kwam uit een schildersfamilie. De familie van zijn vrouw Wilhelmina Johanna Bos (1824-1897) hield het op timmeren. Beide families waren ondernemend en hadden een eigen zaak. Hendrik Vervenne …

Lees verder “Pieter Adriaan Vervenne en Kunst en Vriendschap”

Voordat we dieper ingaan op het belang van schilder Pieter Adriaan Vervenne (1825-1864) voor de tekenkunst in Middelburg eerst nog een blik op de familie van zijn vrouw, Willemina Johanna Bos (1824-1880).  Pieter Adriaan en Willemina Johanna Bos waren bij hun huwelijk op 31 mei 1851 de 30 al gepasseerd. Hij was schilder en zij …

Lees verder “De timmerlieden Bos”

Van Teeken Akademie leerling Pieter Adriaan Vervenne (1825-1864) mag dan wel geen kunstzinnig werk overgeleverd zijn, er is toch wel iets meer over hem en zijn (schoon)familie te vertellen dan ik eerder (februari 2023) deed. Eerst maar eens de koperslagers Vervenne. Zijn vader schilder Hendrik Vervenne was de derde zoon in het gezin van Pieter …

Lees verder “De koperslagers Vervenne”

Op woensdag 6 december heeft de Teeken Akademie voor de Stadstekenklas van de gemeente Middelburg, groep 8 van de Oleanderhof uit Arnemuiden, een workshop droge naald etsen verzorgd. Kunstenaar Liesbeth Labeur etste met de klas het Arnemuiden van de kinderen. Hieronder ziet u enkele fotootjes. Het was een leuke en onderhoudende les en de klas …

Lees verder “Etsen met de Stadstekenklas”

Over het persoonlijke leven van Willem de Visser is niet zoveel bekend. Geboren werd hij in Schoondijke op 17 februari 1801. Zijn vader was koopman Pieter de Visser en zijn moeder Jenneken Haarsen (Harsen, Aartsen). Hoewel er meer kinderen geboren zijn in het gezin, lijken deze allen jong gestorven. In 1822 tekende De Visser op …

Lees verder “Portrettist en genreschilder Willem de Visser “

Het Badhotel in Domburg zoals dat in 1865-1866 gerealiseerd werd, is het werk van de Middelburgse aannemer Abraham de Landmeter. Toch vinden we ook Joseph Bourdrez in die rol vermeld. Hoe zit dat nu?  Joseph Bourdrez (1805-1886) legde zich op 13-jarige leeftijd toe op het timmermansvak, volgens de necrologie in de Middelburgsche Courant van 13 …

Lees verder “Nog eens Joseph Bourdrez”

Bij de geboorte van Abraham de Landmeter in februari 1806 woonden zijn ouders Leijn de Landmeter (ca. 1775-1852) en Adriana Abrahamse (ca. 1779-1866) nog in Oostkapelle, waar ze ook geboren waren. Leijn was timmerman, wat zijn oudere broer Nicolaas (1769-1847) ook was. Mogelijk heeft Nicolaas als oudste de zaak van hun vader in Oostkapelle voortgezet. …

Lees verder “Abraham de Landmeter timmert een kapitaal bijeen”

De Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen uit 1784 kreeg in 1793 een Middelburgs departement. Al in 1796 begon het bestuur daarvan een school voor minvermogenden. Ook vervolgonderwijs werd gestimuleerd. Uit het overgebleven archief blijkt dat 154 jongens tussen 1825 -1844 door ’t Nut werden voorgedragen voor een plek op de avondcursussen van de Teeken …

Lees verder “Cornelis Levinus van Sorge”

Op woensdag 8 november 2023 bracht de Teeken Akademie een eerste bezoek aan de Stadstekenklas 2023/2024, groep 8 van basisschool de Oleanderhof uit Arnemuiden. De leerlingen verzorgden een kennismaking met Arnemuiden door over het dorp te tekenen. De Teeken Akademie had een mooie middag en ziet uit naar het komende jaar.

Als datum van het huwelijk van Jo(h)annes Haccou en Cornelia Verberkmoes staat 7 september 1792 genoteerd. De bruidegom was ongeveer 22 en de bruid een jaar jonger. Ze zal in gezegende staat zijn geweest want de eerste van 10 kinderen liet al op 27 november van zich horen. Hoewel hij als Lodewijk Gillis (of Gilles) …

Lees verder “De gebroeders Haccou”

Vlissingen in puin, de Engelsen bezig met het inschepen van hun bezettingsmacht en Napoleon die de compassie van zijn broer Lodewijk Napoleon met het volk in dat koninkrijk Holland zat was. Zie daar, wat er speelde en ging spelen eind 1809 op Walcheren. Voor de dirigerende leden van de Teeken Akademie was de toestand in …

Lees verder “Winkeliers en metselaars Van Schoor”

De Middelburgse kermis van 1809 moet een rare zijn geweest. Vanaf 22 juli trok veel vreemd volk naar de stad om hun waren en kunsten aan de man te brengen. Terwijl kermisgangers van het gebodene genoten, werd door autoriteiten met argusogen naar de Noordzee gekeken. Het was duidelijk dat de Engelsen een enorme vloot richting …

Lees verder “De prijsuitreiking in 1809”

De feestelijke inhuldiging van het Damplein en de nieuwe graanbeurs op 12 november 1971 werd opgeluisterd met brassband ONDA en de ‘beatgroep’ Beautiful Idaho: een progressieve band rond Zeeuwse coryfeeën als Dies le Duc en Rob Maaskant die in de jaren 1969-1970 flink aan de weg timmerde, met onder meer een optreden tijdens het roemruchte …

Lees verder “De nieuwe graanbeurs”

Ik geef het toe, het verband met de Teeken Akademie is flinterdun. Toch wil ik het nog eens hebben over het wisselkantoor aan de Lange Giststraat, een gebouw dat in de zomer van 1969 ook sneuvelde onder de slopershamer om plaats te maken voor het Damplein. Eigenlijk was het toen al lang een schim van …

Lees verder “Het wisselkantoor”

De Stadstekenklas voor het schooljaar 2023-2024 is bekend:  Het is groep 8 van de Oleanderhof in Arnemuiden. In de klas van Dominique Pouwelse-van de Ketterij zitten een aantal talentvolle leerlingen die het liefst de hele dag zouden tekenen. Hun enthousiasme is aanstekelijk en heeft er voor gezorgd dat alle leerlingen graag tekenen.  In dit schooljaar …

Lees verder “Stadstekenklas 2023-2024”

Het plan om het Damplein te creëren door de bebouwing tussen de Lange Giststraat en de Korte Delft af te breken, werd al in 1958 besproken. Het doel was plek te maken voor de (geparkeerde) auto. Van meet af aan was de bedoeling op het plein een beeldbepalend element te plaatsen. Voor dat doel had …

Lees verder “De graanbeurs tot aan 1970”

Met de jaren komt het ongemak. En een ongemakkelijk gevoel bekruipt je al vlug als je ziet wat er de afgelopen eeuwen in Middelburg moedwillig onder de slopershamer verdween. Ook na de stadsbrand van 17 mei 1940 ging het slopen in naam van de vooruitgang voort: iedereen een auto en daar moest een plekje voor …

Lees verder “De graanbeurs tot in 1846”

Op de allerlaatste dag van het jaar 1818 zag Leendert Janse in Brouwershaven het levenslicht. Vader Barend was hier aannemer, wat ook het voorland van Leendert leek te zijn. Hoewel hij op de lagere school tot de beste leerlingen behoorde, besloot zijn vader dat hij timmerman moest worden en nam hem in de zaak. Van …

Lees verder “Doorzetter Leendert Janse Bzn.”

Niet vanaf 1817, maar wel vanaf 1823 zou Abraham Krayesteyn aan de Teeken Akademie lesgegeven hebben. Hij was toen 30 jaar en zijn dagelijkse beslommeringen betroffen de exploitatie van het koffiehuis in de Lange Delft samen met zijn vader Hendrik en hoogstwaarschijnlijk zijn moeder Anna Maria Beijnink. Wellicht assisteerde hij destijds een van de andere …

Lees verder “Krayesteyn & Krayesteyn II”

Met gelijkgestemden een clubje vormen, wie doet of wil dat nu niet? De graad van organisatie verschilt natuurlijk: van officiële vereniging met een bestuur en betaald lidmaatschap tot informeel groepje dat lekker spontaan dingen onderneemt en veel daartussen. De Kunst en Wetenschap bevorderende Maatschappij V.W., opgericht in Amsterdam in 1806, was van het strakke type. …

Lees verder “Krayesteyn & Krayesteyn I”

Niet een, maar twee medailles kreeg Alexander Neugebauer in 1837. Toch waren dat niet de hoofdprijzen. De twee grote medailles gingen naar Isaak Hermanus Somon (tekenen naar levend model) en Johannes Christiaan van Miert (bouwkunde). Neugebauer kreeg de kleine medaille namens de koning als primus van de eerste klas naar pleister en de medaille van …

Lees verder “Alexander Neugebauer (1813-1883)”

We zijn halverwege het kalenderjaar en we zijn benieuwd hoe het met Janice Ys de Stadstekenaar 2023 gaat. De voorzitter van de Teeken Akademie schreef al eerder een portret en nu hebben we ook beeld van onze Stadstekenaar van Middelburg.

Na de schilderende kleinzoon en zoon, nu grootvader Johan Godfried Geib (1776-1848). Hij zag het levenslicht op 10 februari en werd de dag daarna onder die naam door zijn vader Johan Hendrik Geib (ca. 1740-1810) ten doop gehouden in de Lutherse Kerk aan de Zuidsingel. Zijn moeder heette Elizabeth Leeuw (ca. 1747-1822). Zowel vader als …

Lees verder “Grootvader Johan Godfried Geijp “

Op 10 juli 2023 opent in de ZB de expositie van de Stadstekenklas van Middelburg. Het afgelopen jaar heeft groep 6 van basisschool Het Talent (Middelburg) Middelburg en de natuur van Middelburg getekend. Een van de mooie uitkomsten is een kleurboek van en voor de stad.  Op maandag 10 juli, 13.00 – 14.00 uur, geeft …

Lees verder “Op 10 juli 2023, 13u, opent in de ZB de expositie van de Stadstekenklas van Middelburg”

Stadstekenaar 2023 We zijn halverwege het kalenderjaar en we zijn benieuwd hoe het met Janice Ys de Stadstekenaar 2023 gaat. Bij de voorzitter van de Teeken Akademie thuis tekende deze het volgende op: “Mijn tekeningen ontstaan door associaties. Als ik door Middelburg loop en mijn oog valt op iets, dan ga ik verbindingen leggen en …

Lees verder “Janice Ys “

Adriaan Marinus Geijp (1855-1926) was een zeer productief kunstschilder. Met regelmaat duikt er werk van hem op bij veilinghuizen en op veilingsites. Geboren in Middelburg vertrok hij rond 1880 met vrouw Margaretha Jenneke Kautz (1855-1917) en 2 kinderen naar Den Haag, waar hij tot zijn dood bleef werken. Daar werden nog 12 kinderen (bron Wiewaswie.nl) …

Lees verder “De familie Geijp: (kunst)schilders”

“De vaas!” zegt Luna en ze gaat op het kanon zitten. Haar vader komt naast haar zitten, ze hebben allebei een strohoed op. “Vandaag tekenen we de vaas.” We zijn op het Abdijplein in Middelburg. Ik spreek de Stadstekenaars van Middelburg, vader Richard en dochter Luna Dijkwel.  Luna bladert door haar boekje, op zoek naar …

Lees verder “Stadstekenaars Middelburg, 11 juni 2023”

Een van de medeoprichters van de Teeken Akademie in 1778 was Abraham Meertens (1747-1823). Tot aan zijn dood bleef hij ook als tekenmeester aan de academie verbonden, naast zijn werkzaamheden als kunst- en behangselschilder. Volgens een lijkdicht moet hij een echte kindervriend en een populaire leraar zijn geweest.  Hoewel over zijn persoonlijke leven niet veel …

Lees verder “Portret van meester Meertens”

De Teeken Akademie is op zoek naar een klas uit de midden- of bovenbouw van het basisonderwijs op Walcheren die graag tekent. Bedoeling is dat de leerlingen in drie fasen gedurende het schooljaar 2023-2024 hun visie op wat Middelburg is in tekeningen vastleggen. De tekeningen worden gepubliceerd en aan het eind van het jaar geëxposeerd. …

Lees verder “De inschrijving voor de de Stadstekenklas 2023/2024 is geopend. “

Het is mooi als familiestukken doorgegeven kunnen worden aan een volgende generatie. Wat als die er niet is of er geen belangstelling voor heeft, ook als het oudste stuk van ruim 250 jaar geleden dateert? Wanneer het materiaal geografisch dan ook nog wat uit de richting is geraakt, dreigt het nogal eens einde oefening te …

Lees verder “Erfgoed veiliggesteld”

Het stoomschip ‘Prinses Marianne’ door Jan van Ouwerkerk Waar zijn ze gebleven, de zee- en stroomgezichten van Jan van Ouwerkerk (1774-1866)? Dat vroeg ik in een vorig blog. Flossie van Ouwerkerk weet er minstens een te hangen: in het depot van het Stadhuismuseum Zierikzee. Contact met het museum leverde niet 1, maar zelfs 2 schilderijen …

Lees verder “Prinses Marianne”

Het moet al snel ter tafel zijn gekomen, misschien wel op de oprichtingsvergadering op 1 oktober 1778 bij Van de Mandere thuis. Naast een motto ‘Vernuft en Vlyt’, had het Teeken Collegie (vanaf 1784 Teeken Akademie) wilden de heren ook een ‘cachet’. Een stempel om belangrijke stukken van een lakzegel te kunnen voorzien.  Twee ideeën …

Lees verder “Jong Zeeuws Tekentalent Kian Wisse ontvangt penning”

Persbericht Prijs voor Zeeuws Jong Tekentalent  De door de Teeken Akademie en de Ridderschap van Zeeland ingestelde Prijs voor Jong Zeeuws Tekentalent kent voor de editie 2023 een winnaar: Kian Wisse. Een werkelijk jong talent, geboren in 2009. Hij is dit studiejaar begonnen aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Oudenaarde en dus helemaal …

Lees verder “Kian Wisse is het jonge tekentalent”

Wie een schilderij van Jan van Ouwerkerk (1774-1866) aan de muur heeft, heeft inmiddels best iets bijzonders. Jan van Ouwerkerk was een zoon van Pieternella Blaskens en beurtschipper Cornelis van Ouwerkerk. Hij zou zich zijn lange leven lang C[ornelis]z noemen, waardoor hij goed te onderscheiden is van andere Jannen met dezelfde achternaam. In 1794 werd …

Lees verder “Zeeschilder Van Ouwerkerk”

Marinus Piepers (Middelburg 1771-Den Haag 1861) had beslist talent. Het is alleen de vraag: Waarvoor precies? Frederik Nagtglas zag het zo: ‘Zijn leven bewijst hoe men tot hoog aanzien kan komen met middelmatige talenten, maar gesteund door onvermoeiden werklust en onverdachte eerlijkheid’. Middelmatig? Mooi dat Marinus het in 1788 op de Teeken Akademie wel tot …

Lees verder “Piepers is de naam”

In het Middelburg van de tweede helft van de negentiende eeuw ontstonden verschillende initiatieven om op verantwoorde manier tot vermaak en ontspanning te komen. Daar was de Zeeuwse hoofdstad uiteraard niet uniek in. Leidende figuren uit de stedelijke samenleving staken de koppen bij elkaar en een waaier aan verenigingen ontstond, naast eerbiedwaardige gezelschappen als het …

Lees verder “De familie Ovaa maakt zich nuttig”

Wat gebeurt er nu precies in de beeldentuin van Boris Peeters (Stadstekenaar 2022)? Zien we het rechthoekige beeld en dito sokkels iets moois hebben met het afgeronde beeld? En wat wil het insect? De beschouwer mag het zelf verzinnen. We gaan op zoek naar de originelen. Centraal in Boris’ tuin staat de Gedenknaald ter ere …

Lees verder “Boris’ beeldentuin”

‘Over een nacht ijs gaan’ is niet aan te bevelen. Bouwen zonder goed te funderen ook niet. Wie door de binnenstad van Middelburg loopt ziet links en rechts nogal wat ramen en deuren die weliswaar keurig in de gevel passen, maar allesbehalve haaks zijn. Blijkbaar is bij de bouw al iets misgegaan en heeft men …

Lees verder “Anno 1560 volgens Christien van Driel”

Op 2 maart 2023 gaf Leen van Duivendijk tekenles aan de Stadstekenklas van dit nieuwe jaar; groep 6 van juf Marloes van basisschool het Talent uit Middelburg. Deze eerste les van het nieuwe seizoen van de Middelburgse Teeken Akademie wordt vaak gegeven door 2 kunstenaars die in het bestuur zitten van de Akademie: Liesbeth Labeur …

Lees verder “Botanisch tekenen”

Donderdag 2 maart heeft Eduard Smit, wethouder met cultuur in de portefeuille, de namen van de stadstekenaars 2023 bekend gemaakt. In de sfeervolle voorhal van het historische stadhuis op de Markt kon hij niet 2 maar zelfs 3 mensen blij maken. Richard Dijkwel had zich net als in 2022 ingeschreven met zijn dochter Luna, inmiddels …

Lees verder “Stadstekenaars 2023”

Het bestuur van de Teeken Akademie Middelburg heeft op 2 maart de Stadstekenaars 2023 aangesteld. Daarbij is het voorstel van de beide jury’s gevolgd. Wethouder Eduard Smit maakte donderdagmiddag in het Stadhuis op de Markt de namen bekend Stadstekenaar categorie Liefhebber Dit jaar waren er aanzienlijk minder inzendingen dan vorig jaar. De jury heeft unaniem …

Lees verder “Persbericht Stadstekenaars 2023”

Wat als beelden in de openbare ruimte met elkaar in discussie gingen? Boris Peeters, Stadstekenaar 2022, heeft op zijn eigen wijze naar Middelburg gekeken en dat in een aantal prikkelende tekeningen vastgelegd. Heel Middelburg ziet hij als een levend geheel. Dat levert interessante mogelijkheden op. Beelden die her en der in de stad staan zijn …

Lees verder “Wat kwettert daar in de boom?”

Een jaar lang mochten Christien van Driel en Boris Peeters zich Stadstekenaar van Middelburg noemen. Hoe zat het ook alweer? De Teeken Akademie wil met de stadstekenaars de tekenkunde (tekenkunst) bevorderen. Dat betekent dat kunstenaars de omgeving observeren en met een tekentechniek vastleggen. Daarbij werken zij naar een van te voren ingediend eigen projectplan. Door …

Lees verder “Stadstekenaars 2022 uitgezwaaid”

Dit stukje was bijna in de prullenbak beland, ondanks een prachtige vondst. Wat ging er fout?  Volgens de digitale toegang wordt in het Zeeuws Archief een tekening van P.A. Vervenne bewaard van een straatje in het voormalige Begijnhof uit de periode 1830-1840. Eigenaar is het Zeeuws Genootschap en het stuk behoort tot hun historisch-topografische atlas …

Lees verder “Vervenne en Vervenne”

‘[In Vlissingen] steeg de hart verscheurende jammerkreet met een verdubbeld hulpeloos kermen en gillen, dat zich allerwegen deed hooren, van alle zijden ten hemel op, daar de nood ten hoogsten toppunte rees, de woedende Zee alles in hare vaart dreigde mede te slepen of te vernielen en het grimmend gevaar alle redding en uitkomst geheel …

Lees verder “Stormvloed in beeld”

Wie iets uit het (recente) verleden zoekt, is met de Krantenbank Zeeland van ZB Bibliotheek van Zeeland goed geholpen. 2.500.000 krantenpagina’s zijn er inmiddels in terug te vinden en belangrijker: gemakkelijk op een woord te doorzoeken. In het verleden moesten microfiches uitkomst bieden, wat nogal wat van je ogen vroeg. Geen wonder dat er wel …

Lees verder “Een predikant op de avondcursus?”

Koning Winter laat het afweten in januari 2023 en niet iedereen is daar even rouwig om. We hebben altijd nog de wintertaferelen, zoals die van Abraham van der Waeyen Pieterszen, om in de sfeer te komen en ‘ons te warmen’.  De schilder Abraham van der Waeyen Pieterszen werd 2 dagen na zijn geboorte (14 mei …

Lees verder “Winter bij Van der Waeyen Pieterszen”

Wie de lijsten met prijswinnende leerlingen van de Teeken Akademie zo eens doorloopt, zeker na de Franse tijd, komt zelden zonen uit de besturende bovenlaag tegen. Zeker in het begin lijkt het leerlingenbestand sociaal wat gemêleerder geweest te zijn. Na de bestuurlijke omwenteling in 1795 trokken de opperdirecteuren Van Citters en Van de Mandere zich …

Lees verder “Tekentalent met medische aspiraties”

1873 moet een optimistisch jaar geweest zijn: de trein deed nu ook Middelburg aan en het Kanaal door Walcheren lag gereed om scheepvaart te ontvangen. Het kon niet anders, of de welvaart van weleer zou terugkeren, was het gevoel.  Burgemeester en Wethouders meenden dat het hoog tijd was om gemeentebouwmeester Cornelis Krijger te bedanken ‘voor …

Lees verder “De carrière gefnuikt”

Hoe zag de gevel van de Teeken Akademie in de St. Pieterstraat er nu eigenlijk uit? Nou zo: En zo gezien van de andere kant richting Gistpoort: Op zoek naar afbeeldingen bij het slotartikeltje over Cornelis Krijger liep ik onverwacht tegen bovenstaande foto’s aan. De relatie met de Teeken Akademie was nog niet gelegd. In …

Lees verder “Vinden wat je niet zoekt: serendipiteit “

Sinds de vestiging van de Teeken Akademie aan de Lange Sint-Pieterstraat in 1840 was in het gebouw ook de Industrieschool gevestigd, een initiatief van Middelburgse afdelingen (‘departementen’) van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen en de Vereeniging tot Bevordering van de Nijverheid èn de Teeken Akademie. Er werd onderwijs gegeven in reken-, meet- en …

Lees verder “Een carrière ontplooit zich”

Vaak zal hij niet tentoongesteld zijn, dat portret van Cornelis Krijger (1830-1876), ondanks de artistieke kwaliteit en de indrukwekkende lijst. Het schilderij is in augustus 1941 geschonken aan het Zeeuws Genootschap. Schenker was Jacob Jongepier uit Utrecht die wel kon vermelden dat de afgebeelde man Cornelis Krijger was, maar niet wie het geschilderd had. Het …

Lees verder “Stilstaan bij een portret”

De derde generatie Will, Johan Hendrik (1843-1890) sloot in 1863 zijn opleiding bouwkunde aan de Teeken Akademie af met de grote zilveren medaille vanwege de koning als primus bouwkunde. Na zijn opleiding was hij op verschillende plaatsen onder meer in Bergen op Zoom en Wemeldinge opzichter. Dat was hij ook in 1873 toen hij Aletta …

Lees verder “De gemeentebouwmeester Will”

In 1856 werd timmerman George Jacob Will (1812-1893) door het gemeentebestuur aangesteld als tegenschatter, wat tegenwoordig taxateur zou heten. Toen de schoolcommissie eind 1864 bij het gemeentebestuur aandrong op de inrichting van een gymnastieklokaal en zij daarvoor de voormalige geschutgieterij, ooit de refter van de Norbertijnen en toentertijd opslagruimte voor gemeentegoederen (en nu Statenzaal) op …

Lees verder “Aannemer George Jacob Will “

Gedurende de 19e eeuw zouden nakomelingen van timmerman Johan Hendrik Will en echtgenote Maria Brusselaar hun bouwkundige sporen nalaten in Middelburg, al was het maar op papier. Genoeg stof voor enkele bijdragen in deze reeks. Johannes George Will werd in Sluis geboren in 1782, maar zou in Middelburg opgroeien. Hij volgde in de jaren 1803 …

Lees verder “De bouwkundigen Will”

Middelburg 16 november 2022 De Stadstekenklas 2022-2023 is bekend: Groep 6 van de Archipelschool Het Talent. De jury bestaande uit Marjan Ruiter, Hannie Kool-Blokland en Giel Louws waren unaniem van mening dat Groep 6 van Het Talent de meest inspirerende inzending heeft gedaan. ‘Goed beargumenteerd en overtuigende voorbeeldtekeningen’, zo staat in het juryrapport. De klas …

Lees verder “Stadstekenklas 2022-2023”

Over het cadeau van de Zeeuwen aan koning Willem III bij zijn 25-jarig jubileum in 1874 heb ik het eerder gehad. J.J. Worrell en G.W. Bergman schilderden 112 gemeentewapens voor het boek waarin maar liefst 15.000 namen van contribuanten stonden opgetekend. Het was dan ook niet niets, de nautilusbokaal die de koning van zijn Zeeuwse …

Lees verder “Fijnschilder Bergman”

Als er ergens in Middelburg sprake is van marmer nabootsen dan is het wel in de Oostkerk.  Een vak apart. François Machenaud jr. kon het in elk geval.*  François geboren in 1852 was de zoon van François Machenaud (1825-1911) en Josephina Catharina van der Heijde (1821-1904). Vader François was de jongste van drie kinderen die …

Lees verder “Net echt marmer schilderen”

Zou Izaak Winckelman met zijn gift in 1788 van het schilderij ‘Marcus Curius Dentatus, de geschenken hem door de Samnieten aangeboden, versmadende’ een signaal hebben willen afgeven?  Izaak Winckelman (1723-1796) kwam in Vlissingen ter wereld, wat de familie niet weerhield om hem in Middelburg naar de Latijnse school te sturen. Zoals gebruikelijk verliet hij deze …

Lees verder “Sober en onomkoopbaar”

De laatste keer dat het schilderij uit de titel van Adriaen van Nieulandt (1587-1658) in Middelburg voor het publiek te zien was, zal op de Oranjetentoonstelling van in 1898 geweest zijn. Prinses Wilhelmina werd in dat jaar op 31 augustus 18 en besteeg de troon, wat uitgebreid gevierd werd, ook in Middelburg met optochten, vuurwerk …

Lees verder “Allegorie op de Vrede van Münster (1648)”

In het jubileumboek ‘Om prijs en plaats’ uit 2004 schreef Jan de la Hayze over de 7 oude schilderijen uit het bezit van de Teeken Akademie die in 1902 bij Frederik Mulder in Amsterdam werden geveild. Is er iets ter aanvulling te vinden? Over Joachim de Beuckelaers De Vismarkt schreef ik eerder. Ook bijzonder: een …

Lees verder “Dürer, Gossaert, Van der Weyden of …”

Nu het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen (KMSKA) na jaren verbouwen eindelijk weer geopend is en lovende kritieken krijgt voor de nieuwe inrichting wordt het tijd daar eens rond te kijken. Al was het maar omdat er een lijntje met de Teeken Akademie is: De Vismarkt van Joachim Beuckelaer (1530-1575). Helaas niet op …

Lees verder “Blik op de Vismarkt (maar niet in Middelburg)”

‘Een aanmerkelijk en der bijzondere viering wel waardig tijdstip voorzeker!’. Twee keer lezen en het wordt duidelijk dat het hier om een lang geleden jubileum gaat. Op woensdag 1 oktober 1828 werd herdacht dat precies 50 jaar eerder de eerste officiële bijeenkomst plaatsvond van het bestuur van wat later Teeken Akademie ging heten.  Aan de …

Lees verder “Bij een verjaardag”

Het gesleep met kunstwerken is van alle tijden, als ze al niet verloren gaan door oorlogshandelingen. Zo ook in de Franse tijd. Karrevrachten kunstvoorwerpen zijn naar Frankrijk afgevoerd en niet altijd teruggekeerd. Soms wel. De Antwerpse schilder Jean Joseph Verellen (1788-1856) heeft een allegorische voorstelling gemaakt van de terugkomst van kunstwerken en voorwerpen van wetenschap …

Lees verder “Zegepraal der wapenen”

Een andere oude organisatie naast het Genootschap (1769) en de Teeken Akademie (1778) is sociëteit De Vergenoeging (1795). Hoe verhielden die twee laatsten zich eigenlijk tot elkaar? Ik heb de ledenlijsten van wat vanaf 1804 De Vergenoeging ging heten uit de jaren 1795/1796 en 1798/1799 (in het Zeeuws Archief in het archief van De Vergenoeging) …

Lees verder “De Teeken Akademie en De  Vergenoeging rond 1800”

Rond 1 oktober 1928 werd in diverse kranten in Nederland stilgestaan bij de oprichting 150 jaar eerder van de Teeken Akademie. Gedoeld werd op de vergadering van een aantal heren die de stoot zou geven tot de eerste les op 2 november van dat jaar 1778. Inmiddels een sluimerend gezelschap. Met spijt haalt de Middelburgsche …

Lees verder “Landschap met taveerne”

Bekend was het wel via een noot in ‘Om prijs en plaats’, het jubileumboek uit 2004: de Maatschappij tot het Nut van ’t Algemeen, departement Middelburg, heeft tientallen minvermogende jongens in staat gesteld de Teeken Akademie te bezoeken. De registers over de jaren 1826-1844 zijn bewaard gebleven. Volgens een aantekening was er in 1825 ook …

Lees verder “Op kosten van het Nut”

‘Het was in de vergadering van 1 October 1778, ten huize van den Opperdirecteur Van der Mandere, dat de aanwezige heeren E.J. van der Mandere, L. Bomme, P. Ackermans, D. de Keyzer, J. Perkois, C. Kayser, Th. Gaal, J. Ooremans en P. Dam het besluit namen, het onlangs opgerichte Teeken-college in November van dat jaar …

Lees verder “En zie hier! Van een idee naar academie”

Bijdrage in de studiekosten van Toon Pluijmers In de twintigste eeuw heeft de Teeken Akademie een aantal jongeren in staat gesteld hun opleiding aan een academie te volgen. Na de Tweede Wereldoorlog waren dat onder anderen Antoine Mes, Hans Heeren en Wim Vaarzon Morel jr. Voor de oorlog kreeg Antoine Bernardus Pluijmers (1910-1967) een bijdrage …

Lees verder “Onvermogend talent”

Frederik Dikkenberg (1754-1809) de koekebakker in de Kromme Weele trouwde driemaal. Uit zijn tweede huwelijk (1784) met Jacoba van Meeten stamde Nicolaas Frederik, koekebakker in de Vlissingsestraat. Zijn derde huwelijk met de Zierikzeese Jozina Kijn (1794) maakte hem onder anderen vader van Pieter (1797- 1874), koekebakker in de Korte Noordstraat. Op 29 november 1821 liet …

Lees verder “Fotograaf tussen koekebakkers en antiekliefhebbers II”

Een ding is zeker: Fred(e)rik was tussen 1800 en 1900 de meest voorkomende mannelijke voornaam in de familie Dikkenberg. Wat beroepskeuze betreft was er ook een duidelijke voorkeur: ‘koekebakker’. Begonnen was het allemaal met Frederik Dikkenberg (ca. 1754-1809), afkomstig uit Den Haag en koekenbakker in de Kromme Weele. Een eerbaar beroep, waar een opleiding aan …

Lees verder “Fotograaf tussen koekenbakkers en antiekliefhebbers deel 1”

Fotoverslag van een geslaagd evenement. Christien van Driel, stadstekenaar-liefhebber heeft zaterdag 6 augustus een ochtend en een middag teken-enthousiastelingen praktisch ondersteund bij het in tekeningen brengen van de stad. Voor herhaling vatbaar.

Behalve dat ze broers waren hebben Jacobus en Johannes Mulder nog iets gemeen: een glanzende carrière op de Teeken Akademie. Hun vader Johannes Mulder, loodgietersknecht, was op 23 oktober 1823 met Maria Lucretia de Wijze getrouwd en het jaar erop werd Jacobus geboren. Na twee meisjes volgde Johannes in 1829.  In het najaar van 1840 …

Lees verder “De gebroeders Mulder”

In de zoektocht om leerlingen en docenten van de Teeken-Akademie nader te belichten zou Johannes Tieleman wel overgeslagen kunnen worden: Frederik Nagtglas heeft hem in zijn Levensberichten (Vierde aflevering 1893) al behoorlijk geportretteerd. Wat daar opvalt is dat de Teeken-Akademie in zijn verhaal niet voorkomt. En dat terwijl Johannes tussen 1824 en 1831 maar liefst …

Lees verder “Een sieraad van Zeeland”

J.C. van Schagen schreef het al: het kriebelt van de J.C.’s in de familie Frederiks. Hij was zelf ook een nazaat. (Zeeuws Tijdschrift, 01-01-1975, p. 23). Het verhaal is vaak verteld, o.a. door Nagtglas: de komst met Wilhemina van Pruisen voor haar huwelijk met Willem V van de stamvader Johan Samuel Friederichs in 1767, de …

Lees verder “De ene Frederiks is de andere niet”

Wat te doen met ƒ 6.000 gulden? Zo groot was namelijk het legaat van David Steven Schorer waarover de dirigerende leden van de Teeken Akademie konden beschikken. Aanmoedigingsprijzen, oftewel de accessitprijzen, mogelijk vanaf 1819 en zeker vanaf 1820, werden er van betaald. Met het verlenen van een zilveren medaille en 3 boeken in dat jaar …

Lees verder “De aanmoedigingsprijzen uit het legaat Daniel Steven Schorer”

Vanwege de expositie van de Stadstekenklas, die momenteel te zien is bij het Zeeuws Archief in Middelburg, verschenen enige nieuwsartikelen. De PZC schreef “Leerlingen Stadstekenklas ontdekken nieuwe hobby: ‘Deze heb ik in bed getekend toen ik niet kon slapen’”. De Middelburgse Bode: “Expositie Stadstekenklassen in Zeeuws Archief”. Op de site van het Zeeuws Archief staat: …

Lees verder “Stadstekenklas in de krant”

Op 4 juli 2022 werd de expositie van de Stadstekenklas 2021/2022 geopend door Marjan Rouw, leerkracht van Stadstekenklas groep 6 van basisschool Het Talent. De expositie, met leerlingenwerk van het afgelopen jaar, is nog tot 22 juli te bezichtigen in het Zeeuws Archief in Middelburg.

Heel welgesteld Middelburg tekende bij de oprichting in 1778 van het Teeken Collegie in als honorair lid. Honoraire leden waren in feite de financiers, later aangevuld door jaarlijkse bijdragen van de stad, die door mannen uit dezelfde laag werd bestuurd. Daniel Steven Schorer moet een extra band met de academie gehad hebben, want hij legateerde …

Lees verder “De oorsprong van het legaat Daniel Steven Schorer”

Onder de prijswinnaars is Cornelis van Karssen een buitenbeentje. Hij kreeg in 1856 een getuigschrift, zonder dat duidelijk is waarvoor. Meer prijzen op de Teeken Akademie zaten er voor hem niet in. In dat jaar werden er òf medailles òf getuigschriften geschonken. Er waren 5 penningen en 4 getuigschriften. Geen boeken. En daar ging Cornelis …

Lees verder “Nuttig gemaakt en gewaardeerd”

Zo langzamerhand komt in dit blog over de Teeken Akademie als tekenopleiding Middelburg en vooral de Middelburgers steeds beter in beeld. Wie nu Middelburg wel eens klein noemt, waar iedereen iedereen kent, kan zijn gelijk halen in de negentiende eeuw. Over Carel Johan Sprenger hebben we het al eens gehad. Na zijn dood werd eind …

Lees verder “De prijswinnaars uit de familie Heeröldt”