Blog

Het is mooi als familiestukken doorgegeven kunnen worden aan een volgende generatie. Wat als die er niet is of er geen belangstelling voor heeft, ook als het oudste stuk van ruim 250 jaar geleden dateert? Wanneer het materiaal geografisch dan ook nog wat uit de richting is geraakt, dreigt het nogal eens einde oefening te …

Lees verder “Erfgoed veiliggesteld”

Het stoomschip ‘Prinses Marianne’ door Jan van Ouwerkerk Waar zijn ze gebleven, de zee- en stroomgezichten van Jan van Ouwerkerk (1774-1866)? Dat vroeg ik in een vorig blog. Flossie van Ouwerkerk weet er minstens een te hangen: in het depot van het Stadhuismuseum Zierikzee. Contact met het museum leverde niet 1, maar zelfs 2 schilderijen …

Lees verder “Prinses Marianne”

Het moet al snel ter tafel zijn gekomen, misschien wel op de oprichtingsvergadering op 1 oktober 1778 bij Van de Mandere thuis. Naast een motto ‘Vernuft en Vlyt’, had het Teeken Collegie (vanaf 1784 Teeken Akademie) wilden de heren ook een ‘cachet’. Een stempel om belangrijke stukken van een lakzegel te kunnen voorzien.  Twee ideeën …

Lees verder “Jong Zeeuws Tekentalent Kian Wisse ontvangt penning”

Persbericht Prijs voor Zeeuws Jong Tekentalent  De door de Teeken Akademie en de Ridderschap van Zeeland ingestelde Prijs voor Jong Zeeuws Tekentalent kent voor de editie 2023 een winnaar: Kian Wisse. Een werkelijk jong talent, geboren in 2009. Hij is dit studiejaar begonnen aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Oudenaarde en dus helemaal …

Lees verder “Kian Wisse is het jonge tekentalent”

Wie een schilderij van Jan van Ouwerkerk (1774-1866) aan de muur heeft, heeft inmiddels best iets bijzonders. Jan van Ouwerkerk was een zoon van Pieternella Blaskens en beurtschipper Cornelis van Ouwerkerk. Hij zou zich zijn lange leven lang C[ornelis]z noemen, waardoor hij goed te onderscheiden is van andere Jannen met dezelfde achternaam. In 1794 werd …

Lees verder “Zeeschilder Van Ouwerkerk”

Marinus Piepers (Middelburg 1771-Den Haag 1861) had beslist talent. Het is alleen de vraag: Waarvoor precies? Frederik Nagtglas zag het zo: ‘Zijn leven bewijst hoe men tot hoog aanzien kan komen met middelmatige talenten, maar gesteund door onvermoeiden werklust en onverdachte eerlijkheid’. Middelmatig? Mooi dat Marinus het in 1788 op de Teeken Akademie wel tot …

Lees verder “Piepers is de naam”

In het Middelburg van de tweede helft van de negentiende eeuw ontstonden verschillende initiatieven om op verantwoorde manier tot vermaak en ontspanning te komen. Daar was de Zeeuwse hoofdstad uiteraard niet uniek in. Leidende figuren uit de stedelijke samenleving staken de koppen bij elkaar en een waaier aan verenigingen ontstond, naast eerbiedwaardige gezelschappen als het …

Lees verder “De familie Ovaa maakt zich nuttig”

Wat gebeurt er nu precies in de beeldentuin van Boris Peeters (Stadstekenaar 2022)? Zien we het rechthoekige beeld en dito sokkels iets moois hebben met het afgeronde beeld? En wat wil het insect? De beschouwer mag het zelf verzinnen. We gaan op zoek naar de originelen. Centraal in Boris’ tuin staat de Gedenknaald ter ere …

Lees verder “Boris’ beeldentuin”

‘Over een nacht ijs gaan’ is niet aan te bevelen. Bouwen zonder goed te funderen ook niet. Wie door de binnenstad van Middelburg loopt ziet links en rechts nogal wat ramen en deuren die weliswaar keurig in de gevel passen, maar allesbehalve haaks zijn. Blijkbaar is bij de bouw al iets misgegaan en heeft men …

Lees verder “Anno 1560 volgens Christien van Driel”

Op 2 maart 2023 gaf Leen van Duivendijk tekenles aan de Stadstekenklas van dit nieuwe jaar; groep 6 van juf Marloes van basisschool het Talent uit Middelburg. Deze eerste les van het nieuwe seizoen van de Middelburgse Teeken Akademie wordt vaak gegeven door 2 kunstenaars die in het bestuur zitten van de Akademie: Liesbeth Labeur …

Lees verder “Botanisch tekenen”

Donderdag 2 maart heeft Eduard Smit, wethouder met cultuur in de portefeuille, de namen van de stadstekenaars 2023 bekend gemaakt. In de sfeervolle voorhal van het historische stadhuis op de Markt kon hij niet 2 maar zelfs 3 mensen blij maken. Richard Dijkwel had zich net als in 2022 ingeschreven met zijn dochter Luna, inmiddels …

Lees verder “Stadstekenaars 2023”

Het bestuur van de Teeken Akademie Middelburg heeft op 2 maart de Stadstekenaars 2023 aangesteld. Daarbij is het voorstel van de beide jury’s gevolgd. Wethouder Eduard Smit maakte donderdagmiddag in het Stadhuis op de Markt de namen bekend Stadstekenaar categorie Liefhebber Dit jaar waren er aanzienlijk minder inzendingen dan vorig jaar. De jury heeft unaniem …

Lees verder “Persbericht Stadstekenaars 2023”

Wat als beelden in de openbare ruimte met elkaar in discussie gingen? Boris Peeters, Stadstekenaar 2022, heeft op zijn eigen wijze naar Middelburg gekeken en dat in een aantal prikkelende tekeningen vastgelegd. Heel Middelburg ziet hij als een levend geheel. Dat levert interessante mogelijkheden op. Beelden die her en der in de stad staan zijn …

Lees verder “Wat kwettert daar in de boom?”

Een jaar lang mochten Christien van Driel en Boris Peeters zich Stadstekenaar van Middelburg noemen. Hoe zat het ook alweer? De Teeken Akademie wil met de stadstekenaars de tekenkunde (tekenkunst) bevorderen. Dat betekent dat kunstenaars de omgeving observeren en met een tekentechniek vastleggen. Daarbij werken zij naar een van te voren ingediend eigen projectplan. Door …

Lees verder “Stadstekenaars 2022 uitgezwaaid”

Dit stukje was bijna in de prullenbak beland, ondanks een prachtige vondst. Wat ging er fout?  Volgens de digitale toegang wordt in het Zeeuws Archief een tekening van P.A. Vervenne bewaard van een straatje in het voormalige Begijnhof uit de periode 1830-1840. Eigenaar is het Zeeuws Genootschap en het stuk behoort tot hun historisch-topografische atlas …

Lees verder “Vervenne en Vervenne”

‘[In Vlissingen] steeg de hart verscheurende jammerkreet met een verdubbeld hulpeloos kermen en gillen, dat zich allerwegen deed hooren, van alle zijden ten hemel op, daar de nood ten hoogsten toppunte rees, de woedende Zee alles in hare vaart dreigde mede te slepen of te vernielen en het grimmend gevaar alle redding en uitkomst geheel …

Lees verder “Stormvloed in beeld”

Wie iets uit het (recente) verleden zoekt, is met de Krantenbank Zeeland van ZB Bibliotheek van Zeeland goed geholpen. 2.500.000 krantenpagina’s zijn er inmiddels in terug te vinden en belangrijker: gemakkelijk op een woord te doorzoeken. In het verleden moesten microfiches uitkomst bieden, wat nogal wat van je ogen vroeg. Geen wonder dat er wel …

Lees verder “Een predikant op de avondcursus?”

Koning Winter laat het afweten in januari 2023 en niet iedereen is daar even rouwig om. We hebben altijd nog de wintertaferelen, zoals die van Abraham van der Waeyen Pieterszen, om in de sfeer te komen en ‘ons te warmen’.  De schilder Abraham van der Waeyen Pieterszen werd 2 dagen na zijn geboorte (14 mei …

Lees verder “Winter bij Van der Waeyen Pieterszen”

Wie de lijsten met prijswinnende leerlingen van de Teeken Akademie zo eens doorloopt, zeker na de Franse tijd, komt zelden zonen uit de besturende bovenlaag tegen. Zeker in het begin lijkt het leerlingenbestand sociaal wat gemêleerder geweest te zijn. Na de bestuurlijke omwenteling in 1795 trokken de opperdirecteuren Van Citters en Van de Mandere zich …

Lees verder “Tekentalent met medische aspiraties”

1873 moet een optimistisch jaar geweest zijn: de trein deed nu ook Middelburg aan en het Kanaal door Walcheren lag gereed om scheepvaart te ontvangen. Het kon niet anders, of de welvaart van weleer zou terugkeren, was het gevoel.  Burgemeester en Wethouders meenden dat het hoog tijd was om gemeentebouwmeester Cornelis Krijger te bedanken ‘voor …

Lees verder “De carrière gefnuikt”

Hoe zag de gevel van de Teeken Akademie in de St. Pieterstraat er nu eigenlijk uit? Nou zo: En zo gezien van de andere kant richting Gistpoort: Op zoek naar afbeeldingen bij het slotartikeltje over Cornelis Krijger liep ik onverwacht tegen bovenstaande foto’s aan. De relatie met de Teeken Akademie was nog niet gelegd. In …

Lees verder “Vinden wat je niet zoekt: serendipiteit “

Sinds de vestiging van de Teeken Akademie aan de Lange Sint-Pieterstraat in 1840 was in het gebouw ook de Industrieschool gevestigd, een initiatief van Middelburgse afdelingen (‘departementen’) van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen en de Vereeniging tot Bevordering van de Nijverheid èn de Teeken Akademie. Er werd onderwijs gegeven in reken-, meet- en …

Lees verder “Een carrière ontplooit zich”

Vaak zal hij niet tentoongesteld zijn, dat portret van Cornelis Krijger (1830-1876), ondanks de artistieke kwaliteit en de indrukwekkende lijst. Het schilderij is in augustus 1941 geschonken aan het Zeeuws Genootschap. Schenker was Jacob Jongepier uit Utrecht die wel kon vermelden dat de afgebeelde man Cornelis Krijger was, maar niet wie het geschilderd had. Het …

Lees verder “Stilstaan bij een portret”

De derde generatie Will, Johan Hendrik (1843-1890) sloot in 1863 zijn opleiding bouwkunde aan de Teeken Akademie af met de grote zilveren medaille vanwege de koning als primus bouwkunde. Na zijn opleiding was hij op verschillende plaatsen onder meer in Bergen op Zoom en Wemeldinge opzichter. Dat was hij ook in 1873 toen hij Aletta …

Lees verder “De gemeentebouwmeester Will”

In 1856 werd timmerman George Jacob Will (1812-1893) door het gemeentebestuur aangesteld als tegenschatter, wat tegenwoordig taxateur zou heten. Toen de schoolcommissie eind 1864 bij het gemeentebestuur aandrong op de inrichting van een gymnastieklokaal en zij daarvoor de voormalige geschutgieterij, ooit de refter van de Norbertijnen en toentertijd opslagruimte voor gemeentegoederen (en nu Statenzaal) op …

Lees verder “Aannemer George Jacob Will “

Gedurende de 19e eeuw zouden nakomelingen van timmerman Johan Hendrik Will en echtgenote Maria Brusselaar hun bouwkundige sporen nalaten in Middelburg, al was het maar op papier. Genoeg stof voor enkele bijdragen in deze reeks. Johannes George Will werd in Sluis geboren in 1782, maar zou in Middelburg opgroeien. Hij volgde in de jaren 1803 …

Lees verder “De bouwkundigen Will”

Middelburg 16 november 2022 De Stadstekenklas 2022-2023 is bekend: Groep 6 van de Archipelschool Het Talent. De jury bestaande uit Marjan Ruiter, Hannie Kool-Blokland en Giel Louws waren unaniem van mening dat Groep 6 van Het Talent de meest inspirerende inzending heeft gedaan. ‘Goed beargumenteerd en overtuigende voorbeeldtekeningen’, zo staat in het juryrapport. De klas …

Lees verder “Stadstekenklas 2022-2023”

Over het cadeau van de Zeeuwen aan koning Willem III bij zijn 25-jarig jubileum in 1874 heb ik het eerder gehad. J.J. Worrell en G.W. Bergman schilderden 112 gemeentewapens voor het boek waarin maar liefst 15.000 namen van contribuanten stonden opgetekend. Het was dan ook niet niets, de nautilusbokaal die de koning van zijn Zeeuwse …

Lees verder “Fijnschilder Bergman”

Als er ergens in Middelburg sprake is van marmer nabootsen dan is het wel in de Oostkerk.  Een vak apart. François Machenaud jr. kon het in elk geval.*  François geboren in 1852 was de zoon van François Machenaud (1825-1911) en Josephina Catharina van der Heijde (1821-1904). Vader François was de jongste van drie kinderen die …

Lees verder “Net echt marmer schilderen”

Zou Izaak Winckelman met zijn gift in 1788 van het schilderij ‘Marcus Curius Dentatus, de geschenken hem door de Samnieten aangeboden, versmadende’ een signaal hebben willen afgeven?  Izaak Winckelman (1723-1796) kwam in Vlissingen ter wereld, wat de familie niet weerhield om hem in Middelburg naar de Latijnse school te sturen. Zoals gebruikelijk verliet hij deze …

Lees verder “Sober en onomkoopbaar”

De laatste keer dat het schilderij uit de titel van Adriaen van Nieulandt (1587-1658) in Middelburg voor het publiek te zien was, zal op de Oranjetentoonstelling van in 1898 geweest zijn. Prinses Wilhelmina werd in dat jaar op 31 augustus 18 en besteeg de troon, wat uitgebreid gevierd werd, ook in Middelburg met optochten, vuurwerk …

Lees verder “Allegorie op de Vrede van Münster (1648)”

In het jubileumboek ‘Om prijs en plaats’ uit 2004 schreef Jan de la Hayze over de 7 oude schilderijen uit het bezit van de Teeken Akademie die in 1902 bij Frederik Mulder in Amsterdam werden geveild. Is er iets ter aanvulling te vinden? Over Joachim de Beuckelaers De Vismarkt schreef ik eerder. Ook bijzonder: een …

Lees verder “Dürer, Gossaert, Van der Weyden of …”

Nu het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen (KMSKA) na jaren verbouwen eindelijk weer geopend is en lovende kritieken krijgt voor de nieuwe inrichting wordt het tijd daar eens rond te kijken. Al was het maar omdat er een lijntje met de Teeken Akademie is: De Vismarkt van Joachim Beuckelaer (1530-1575). Helaas niet op …

Lees verder “Blik op de Vismarkt (maar niet in Middelburg)”

‘Een aanmerkelijk en der bijzondere viering wel waardig tijdstip voorzeker!’. Twee keer lezen en het wordt duidelijk dat het hier om een lang geleden jubileum gaat. Op woensdag 1 oktober 1828 werd herdacht dat precies 50 jaar eerder de eerste officiële bijeenkomst plaatsvond van het bestuur van wat later Teeken Akademie ging heten.  Aan de …

Lees verder “Bij een verjaardag”

Het gesleep met kunstwerken is van alle tijden, als ze al niet verloren gaan door oorlogshandelingen. Zo ook in de Franse tijd. Karrevrachten kunstvoorwerpen zijn naar Frankrijk afgevoerd en niet altijd teruggekeerd. Soms wel. De Antwerpse schilder Jean Joseph Verellen (1788-1856) heeft een allegorische voorstelling gemaakt van de terugkomst van kunstwerken en voorwerpen van wetenschap …

Lees verder “Zegepraal der wapenen”

Een andere oude organisatie naast het Genootschap (1769) en de Teeken Akademie (1778) is sociëteit De Vergenoeging (1795). Hoe verhielden die twee laatsten zich eigenlijk tot elkaar? Ik heb de ledenlijsten van wat vanaf 1804 De Vergenoeging ging heten uit de jaren 1795/1796 en 1798/1799 (in het Zeeuws Archief in het archief van De Vergenoeging) …

Lees verder “De Teeken Akademie en De  Vergenoeging rond 1800”

Rond 1 oktober 1928 werd in diverse kranten in Nederland stilgestaan bij de oprichting 150 jaar eerder van de Teeken Akademie. Gedoeld werd op de vergadering van een aantal heren die de stoot zou geven tot de eerste les op 2 november van dat jaar 1778. Inmiddels een sluimerend gezelschap. Met spijt haalt de Middelburgsche …

Lees verder “Landschap met taveerne”

Bekend was het wel via een noot in ‘Om prijs en plaats’, het jubileumboek uit 2004: de Maatschappij tot het Nut van ’t Algemeen, departement Middelburg, heeft tientallen minvermogende jongens in staat gesteld de Teeken Akademie te bezoeken. De registers over de jaren 1826-1844 zijn bewaard gebleven. Volgens een aantekening was er in 1825 ook …

Lees verder “Op kosten van het Nut”

‘Het was in de vergadering van 1 October 1778, ten huize van den Opperdirecteur Van der Mandere, dat de aanwezige heeren E.J. van der Mandere, L. Bomme, P. Ackermans, D. de Keyzer, J. Perkois, C. Kayser, Th. Gaal, J. Ooremans en P. Dam het besluit namen, het onlangs opgerichte Teeken-college in November van dat jaar …

Lees verder “En zie hier! Van een idee naar academie”

Bijdrage in de studiekosten van Toon Pluijmers In de twintigste eeuw heeft de Teeken Akademie een aantal jongeren in staat gesteld hun opleiding aan een academie te volgen. Na de Tweede Wereldoorlog waren dat onder anderen Antoine Mes, Hans Heeren en Wim Vaarzon Morel jr. Voor de oorlog kreeg Antoine Bernardus Pluijmers (1910-1967) een bijdrage …

Lees verder “Onvermogend talent”

Frederik Dikkenberg (1754-1809) de koekebakker in de Kromme Weele trouwde driemaal. Uit zijn tweede huwelijk (1784) met Jacoba van Meeten stamde Nicolaas Frederik, koekebakker in de Vlissingsestraat. Zijn derde huwelijk met de Zierikzeese Jozina Kijn (1794) maakte hem onder anderen vader van Pieter (1797- 1874), koekebakker in de Korte Noordstraat. Op 29 november 1821 liet …

Lees verder “Fotograaf tussen koekebakkers en antiekliefhebbers II”

Een ding is zeker: Fred(e)rik was tussen 1800 en 1900 de meest voorkomende mannelijke voornaam in de familie Dikkenberg. Wat beroepskeuze betreft was er ook een duidelijke voorkeur: ‘koekebakker’. Begonnen was het allemaal met Frederik Dikkenberg (ca. 1754-1809), afkomstig uit Den Haag en koekenbakker in de Kromme Weele. Een eerbaar beroep, waar een opleiding aan …

Lees verder “Fotograaf tussen koekenbakkers en antiekliefhebbers deel 1”

Fotoverslag van een geslaagd evenement. Christien van Driel, stadstekenaar-liefhebber heeft zaterdag 6 augustus een ochtend en een middag teken-enthousiastelingen praktisch ondersteund bij het in tekeningen brengen van de stad. Voor herhaling vatbaar.

Behalve dat ze broers waren hebben Jacobus en Johannes Mulder nog iets gemeen: een glanzende carrière op de Teeken Akademie. Hun vader Johannes Mulder, loodgietersknecht, was op 23 oktober 1823 met Maria Lucretia de Wijze getrouwd en het jaar erop werd Jacobus geboren. Na twee meisjes volgde Johannes in 1829.  In het najaar van 1840 …

Lees verder “De gebroeders Mulder”

In de zoektocht om leerlingen en docenten van de Teeken-Akademie nader te belichten zou Johannes Tieleman wel overgeslagen kunnen worden: Frederik Nagtglas heeft hem in zijn Levensberichten (Vierde aflevering 1893) al behoorlijk geportretteerd. Wat daar opvalt is dat de Teeken-Akademie in zijn verhaal niet voorkomt. En dat terwijl Johannes tussen 1824 en 1831 maar liefst …

Lees verder “Een sieraad van Zeeland”

J.C. van Schagen schreef het al: het kriebelt van de J.C.’s in de familie Frederiks. Hij was zelf ook een nazaat. (Zeeuws Tijdschrift, 01-01-1975, p. 23). Het verhaal is vaak verteld, o.a. door Nagtglas: de komst met Wilhemina van Pruisen voor haar huwelijk met Willem V van de stamvader Johan Samuel Friederichs in 1767, de …

Lees verder “De ene Frederiks is de andere niet”

Wat te doen met ƒ 6.000 gulden? Zo groot was namelijk het legaat van David Steven Schorer waarover de dirigerende leden van de Teeken Akademie konden beschikken. Aanmoedigingsprijzen, oftewel de accessitprijzen, mogelijk vanaf 1819 en zeker vanaf 1820, werden er van betaald. Met het verlenen van een zilveren medaille en 3 boeken in dat jaar …

Lees verder “De aanmoedigingsprijzen uit het legaat Daniel Steven Schorer”

Vanwege de expositie van de Stadstekenklas, die momenteel te zien is bij het Zeeuws Archief in Middelburg, verschenen enige nieuwsartikelen. De PZC schreef “Leerlingen Stadstekenklas ontdekken nieuwe hobby: ‘Deze heb ik in bed getekend toen ik niet kon slapen’”. De Middelburgse Bode: “Expositie Stadstekenklassen in Zeeuws Archief”. Op de site van het Zeeuws Archief staat: …

Lees verder “Stadstekenklas in de krant”

Op 4 juli 2022 werd de expositie van de Stadstekenklas 2021/2022 geopend door Marjan Rouw, leerkracht van Stadstekenklas groep 6 van basisschool Het Talent. De expositie, met leerlingenwerk van het afgelopen jaar, is nog tot 22 juli te bezichtigen in het Zeeuws Archief in Middelburg.

Heel welgesteld Middelburg tekende bij de oprichting in 1778 van het Teeken Collegie in als honorair lid. Honoraire leden waren in feite de financiers, later aangevuld door jaarlijkse bijdragen van de stad, die door mannen uit dezelfde laag werd bestuurd. Daniel Steven Schorer moet een extra band met de academie gehad hebben, want hij legateerde …

Lees verder “De oorsprong van het legaat Daniel Steven Schorer”

Onder de prijswinnaars is Cornelis van Karssen een buitenbeentje. Hij kreeg in 1856 een getuigschrift, zonder dat duidelijk is waarvoor. Meer prijzen op de Teeken Akademie zaten er voor hem niet in. In dat jaar werden er òf medailles òf getuigschriften geschonken. Er waren 5 penningen en 4 getuigschriften. Geen boeken. En daar ging Cornelis …

Lees verder “Nuttig gemaakt en gewaardeerd”

Zo langzamerhand komt in dit blog over de Teeken Akademie als tekenopleiding Middelburg en vooral de Middelburgers steeds beter in beeld. Wie nu Middelburg wel eens klein noemt, waar iedereen iedereen kent, kan zijn gelijk halen in de negentiende eeuw. Over Carel Johan Sprenger hebben we het al eens gehad. Na zijn dood werd eind …

Lees verder “De prijswinnaars uit de familie Heeröldt”

Van 4 tot 22 juli zullen in het Zeeuws Archief aan het Hofplein in Middelburg tekeningen te zien zijn die de Stadstekenklassen (groep 6 van Archipelschool Het Talent en CSW Van de Perre) afgelopen schooljaar gemaakt hebben onder leiding van de docenten van de Teeken Akademie. De klassen hebben de Briët-woningen in ’t Zand als …

Lees verder “Expositie Stadstekenklas”

Tot de bekendere leerlingen van de Teeken Akademie behoort ook Cornelis Zwigtman. Minder door zijn kunstwerken als wel door zijn veelzijdigheid. Geboren werd hij in ’s-Heerenhoek waar zijn vader Marinus in 1778 een wagenmakerij overnam. De data van zijn geboorte en doop in juni 1781 worden in de literatuur nogal stevig onderbouwd, maar in 1813 …

Lees verder “Cornelis Zwigtman, schilder, dichter en wagenmaker”

Timmerman en aannemer Pieter Johannes was de door de Teeken Akademie meest onderscheiden telg uit de familie Van Puffelen, zoals in een eerder blog verhaald. Hij blonk uit in de bouwkunde, zijn oudere broer Jacobus Adrianus en neef Karel Marinus van Puffelen hadden tekentalent en werden onderscheiden voor hun tekeningen naar prent. Jacobus Adrianus’ genealogische …

Lees verder “De broer en de neef Van Puffelen”

Je doet het niet voor niets! Teeken Akademie start crowdfunding campagne. https://www.voordekunst.nl/projecten/13384-stadstekenaars-middelburg De Teeken Akademie is bijna een jaar geleden van start gegaan met het project Stadstekenaars. De reacties op het initiatief motiveren ons om door te gaan en verder te kijken, zeker nu we op de drempel van een nieuwe editie staan. Binnenkort nemen …

Lees verder “Persbericht maandag 26 mei 2022”

Voor het nieuwe schooljaar is de Teeken Akademie opnieuw op zoek naar een bovenbouwklas die Stadstekenklas van Middelburg wil worden. Een jaar lang Stadstekenklas van Middelburg zijn. Volop in de belangstelling van de media staan, een tentoonstelling hebben en kunstwerken die voor de eeuwigheid bewaard worden in het archief. Wie wil dat nu niet? Zeker …

Lees verder “Voor Juffen en Meesters: wie wordt Stadstekenklas 2022-2023?”

Op donderdag 12 mei 2022 bezocht de stadstekenklas van Middelburg, groep 6 van Basisschool het Talent, de Lange Jan. Onder leiding van de stadstekenaars bestudeerden ze de toren vanuit allerlei perspectieven. Van onderaf, met stadstekenaar Boris Peeters beklommen ze de Lange Jan en tekenden het uitzicht. En met stadstekenaar Christien van Driel bestudeerden en tekenden …

Lees verder “Stadstekenklas tekent de Lange Jan”

Tussen de verzameling papieren van de Teeken Akademie zit ook een zilveren prijspenning. Vanaf 1822 werden deze door de koning beschikbaar gestelde ‘medailles’ in twee formaten door de Teeken Akademie uitgedeeld. De kleine met een doorsnede van 3,7 cm, want daar hebben we het over, vertoont Minerva met haar arm rustend op het rijkswapen. In …

Lees verder “Rondom een prijspenning uit 1840”

Wie was Johannes Adams? De prijswinnaar van de zilveren medaille in de afdeling prent en pleister in 1817 is een raadsel. In de jaren ervoor behoorde hij niet tot de prijswinnaars en ook nadien werd niets van hem vernomen. Zelfs in het jubileumboek Om prijs en plaats is hij buiten de lijst van leerlingen gevallen.  …

Lees verder “Speurtocht naar de uitverkorenen van 1817”

Jacob Boudewijnse werd in 1787 geboren. In 1801, 1803, 1805 en 1806 kreeg hij een prijs in de bouwkunde tijdens de jaarlijkse bijeenkomsten van de Teeken Akademie. In 1809 huwde hij Maria Wellen (Welle) met wie hij meerdere kinderen kreeg. Jacobus was timmerman en vermoedelijk had hij een aannemersbedrijf. Vanuit de Korte Noordstraat waar hij …

Lees verder “De drie prijswinnaars Boudewijnse”

Op 24 april was er een afscheidsborrel met alle bestuursleden die sinds 2020 afgetreden zijn en oud dirigerend lid Jan de la Hayze. Een mooie gelegenheid om nog eens bij te praten over toen, nu en straks en hen te bedanken voor hun inzet. Tijdens deze bijeenkomst met oud-bestuursleden werd tevens een uitbreiding van deze …

Lees verder “Oud-bestuursleden Teeken Akademie”

Ach en wee! Wat is er toch allemaal met je gebeurd? Dat zou je willen vragen aan de prijsband die onlangs bij Veilinghuis Korendijk onder de (digitale) hamer ging. Het uitgangspunt was mooi: een anatomiewerk op groot formaat met veel platen op degelijk papier uit 1838. De tekst in twee kolommen (Nederlands en Frans) uitgegeven …

Lees verder “Een zielige prijsband”

Op donderdagmiddag 7 april 2022 kwam ook de andere stadstekenklas, groep 6 van basisschool het Talent, naar het Zeeuws Museum om de oude pleisterbeelden van de Teeken Akademie, die bewaard worden in het museum, te tekenen. Een fotoverslag.

Op donderdag 7 april bezocht stadstekenklas , klas vwo tto 2 van CSW Van de Perre, het Zeeuws Museum om te tekenen naar pleister. Hieronder een fotoverslag.

De Krantenbank Zeeland maakt het niet alleen veel gemakkelijker om Zeeuwse kranten te doorzoeken, blijkbaar zijn er ook jaargangen opgenomen die voorheen niet beschikbaar waren. Zo liep ik tegen het verslag van de Algemene Vergadering van de Teeken Akademie (toen gespeld als Teeken-Academie) van 7 mei 1800 in de Middelburgsche Courant van de dag daarop …

Lees verder “Meer prijswinnaars: 1800”

Wat is dat toch met sommige achternamen? Neem nu Van Puffelen. Als je enthousiast vertelt dat Van Puffelen in alle klassen die hij op de Teeken Akademie doorliep de eerste prijs kreeg en tenslotte in 1852 de grote zilveren medaille, beschikbaar gesteld door de koning, moet je rekening houden met ongeloof bij de gesprekspartner. ‘Van …

Lees verder “Timmerman Van Puffelen”

De meeste leerlingen van de Teeken Akademie zijn onbekend. Leerlingenlijsten zijn er niet. Of ze ooit bestaan hebben en in 1940 in rook zijn opgegaan? Mogelijk. Wat we wel hebben zijn verslagen van de jaarlijkse vergaderingen in vooral de Middelburgsche Courant. De beste leerlingen van elke klas werden erin opgesomd, samen met de jongens die …

Lees verder “En de winnaar is …”

Afgelopen week is de Teeken Akademie, na een periode van coronamaatregelen, weer op locatie geweest, op bezoek bij de stadstekenklas. Centraal stond het maken van een prent. Groep 6, de klas van juf Marjan Rouw van basisschool Het Talent, heeft met toewijding de techniek van het etsen tot zich genomen.

Allen geboren in Middelburg en dan behoren tot de Maastrichtse tak van de familie? Dat ‘overkomt’ de nabestaanden van kleermaker Johan Bernardus Sprenger (1751-1815) in de Genealogie Sprenger op internet. Deze lutheraanse familie moet niet verward worden met de Sprengers die o.m. in de Middelburgse Commercie Compagnie, het stadsbestuur en in hun eigen firma Sprenger …

Lees verder “De leerlingen Sprenger”

Zo werd Willem Jan van den Berghe (1823-1901) in zijn necrologie genoemd, die op 10 juli 1901, een dag na zijn overlijden, in de Middelburgsche Courant verscheen. ‘Met een oogopslag wist hij een goed schilderij van een minder goed te onderscheiden.’ Blijkbaar betrof dat kritisch-zijn vooral zijn eigen werk: ‘hij werkte ijverig en nauwgezet en …

Lees verder “‘Een flink criticus’”

De kans is groot dat de kinderjaren van Willem Jan van den Berghe (1823-1901) en zijn zusje Catharina Wilhelmina (1826-1912) door gebrek gekenmerkt zullen zijn. Op papier zag het er bij het huwelijk van hun ouders Pieter Engelz van den Berghe en Elisabeth Laurina de Gruson in augustus 1822 zo slecht niet uit: hij liet …

Lees verder “Landschapsschilder en kunstbevorderaar Willem Jan van den Berghe”

Onder de titel ‘Doorzichtkunde. De Middelburgse schildersfamilie Worrell’ verscheen in De Wete (2022 afl. 1) van de Heemkundige Kring Walcheren een papieren versie van wat al even hier op deze site te lezen was. Een ander medium brengt natuurlijk ook weer andere lezers en ik was bijzonder aangenaam verrast een mailtje te ontvangen van een …

Lees verder “Een staartje Worrell”

Afgelopen week verschenen er diverse artikelen in de pers over de verkozen stadtekenaars Middelburg 2022. Een overzicht: https://www.pzc.nl/walcheren/japans-monster-verschijnt-ook-in-middelburg-striptekenaar-boris-peeters-wordt-stadstekenaar~ac144a4e/ https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/14395127/nieuwe-stadstekenaar-verliefd-geworden-op-middelburg-het-is-zon-mooie-stad https://www.internetbode.nl/regio/middelburg/354058/stadstekenaars-middelburg-2022-bekendgemaakt

‘Jureren is secuur afwegen en doorspreken met elkaar’ Twee jury’s hebben zich gebogen over de 31 inschrijvingen voor de nominatie van Stadstekenaar Middelburg 2022. De jury van de categorie stadstekenaar-liefhebber heeft 16 inzendingen beoordeeld. Onafhankelijk van elkaar en unaniem is gekozen voor  CHRISTIEN VAN DRIEL – Stadstekenaar-liefhebber ‘De fijne losse tekeningen zijn bijna alle voorzien …

Lees verder “De Stadstekenaars Middelburg 2022 zijn bekend”

Het is in de geschiedenis van de Teeken Akademie zoeken met een lampje naar vrouwen. Van vrouwelijke leerlingen is nooit sprake geweest. Aan het eind van het bestaan van de academie als school, werd geprobeerd de belangstelling voor de kunst te bevorderen met andere middelen. Van 29 oktober tot 10 november 1866 tussen 10 en …

Lees verder “Albertine Henriëtte Luteijn (1826-1898), particuliere “

Er was een tijd dat Middelburg de Teeken Akademie ruimhartig ondersteunde. Vanaf de oprichting in 1778 zag het stadsbestuur niet alleen welwillend toe, maar kwam met toelagen over de brug. Niet zo vreemd, omdat de stadsbestuurders ook vaak honoraire en/of dirigerende leden (bestuursleden) waren, afgezien natuurlijk van het gevoelde nut!  In 1817 werd de stad …

Lees verder “Dirigerend lid Johannes Luteijn”

Op de laatste dag van januari 1823 kwam Abraham Voerman op 71-jarige leeftijd te overlijden, in leven inspecteur van ’s Lands Gebouwen. Een benoeming voor het leven, een eer die Johannes Hubertus Reijgers (1767-1849) vervolgens toekwam. Hoewel eer? Sinds 1821 was het beheer en het onderhoud van de gebouwen waar ze gebruik van maakte, bij …

Lees verder “J. H. Reijgers, inspecteur van ’s Lands Gebouwen”

U heeft nog één week. De inschrijving voor Stadstekenaar Middelburg 2022 sluit op 15 januari 2022 om middernacht. U kunt zich aanmelden in de categorie beroepskunstenaar of als liefhebber. Daarna zal een jury zich beraden over de inzendingen voor de eerste stadstekenaars van Middelburg.

Wat was Johannes Hubertus Reijgers voor man? Er bestaat een portret waarvan wordt aangenomen dat het Reijgers rond 1805 voorstelt en aan zijn collega tekenmeester Thomas Gaal wordt toegeschreven. Nogal wat slagen om de arm. En dat wordt er met Frederik Nagtglas niet beter op. In zijn Levensberichten beschreef hij hem als vriendelijk en hulpvaardig, …

Lees verder “De gelauwerde kunstenaar en bevlogen leermeester”

Behalve vaardig met schaar en mes was tekenaar Johannes Hubertus Reijgers ook bedreven in de techniek van het etsen en graveren. De politieke ontwikkelingen boden daar kansen. De Fransen waren in mei 1814 eindelijk ook van Walcheren vertrokken en de verschillende bestuurslagen konden opnieuw ingesteld worden. En waaraan heeft een nieuw bewind meer behoefte dan …

Lees verder “Graveren en etsen voor overheid en Genootschap”

Johannes Hubertus Reijgers (1767-1849) was een knipkunstenaar die bij verschillende bezoeken van Oranjevorsten iets ingenieus produceerde. Bij het drie daagse bliksembezoek dat de soeverein Willem Frederik, de latere koning Willem I, in september 1814 aan Vlissingen, Middelburg, Veere en Arnemuiden bracht, logeerde de vorst in de Abdij. De vertrekken waren gemeubileerd met geleende meubelen van …

Lees verder “Knippen voor de koning”

Tekenaar, knipkunstenaar, kunstschilder, etser, leraar, inspecteur van gebouwen en sloper verenigt in een persoon, dat maakt nieuwsgierig. Wie was Johannes Hubertus Reijgers? In een necrologie in de Middelbursche Courant van 17 maart 1849 werd lovend over hem gesproken. Geboren op 1 mei 1767 in Gorinchem trok hij in 1788 naar Middelburg. Achtergronden worden verder niet …

Lees verder “De veelzijdige Johannes Hubertus Reijgers (1767-1849)”

Sommige families zijn rijk vertegenwoordigd onder de prijswinnaars. Neem nu de familie Tuyter (Thuyter, Tuijter) waarvan vijf leden door de Teeken Akademie werden onderscheiden. Johannes Tuyter, dagloner, werd in Zuidzande omstreeks 1764 geboren en huwde in 1803 te Middelburg de weduwe Catharina Wilhelmina de Bree, oorspronkelijk uit Amersfoort. Zij zagen 3 zoons volwassen worden waarvan …

Lees verder “De Tuyters”

Op 24 november 2021 werd bij antiquariaat Bubb Kuyper in Haarlem een prijsband van de Teeken Akademie in Middelburg geveild. Doordat op het achterplat de datum van de prijsuitreiking in een fraai medaillon werd gestempeld, weten we dat de prijs op 23 juli 1845 werd geschonken. Aan wie? Dat weten we niet. De opdracht is …

Lees verder “Prijsband geveild”

Na de geometrische ordening van de vorige les, waarin de stadstekenklas met liniaal en meetkunde de Briët-woningen bestudeerde, zocht de vwo/tto 2 klas vandaag, onder leiding van kunstenaar Liesbeth Labeur, het artistieke avontuur op. Ter voorbereiding op de meesterproef die volgende week plaatsvindt –het maken van een prent voor de archieven– ging de stadstekenklas vanmorgen …

Lees verder “Stadstekenklas deconstrueert Briët-woningen”

De exactheid waarmee sommige tekenaars hun omgeving vastlegden doet denken aan fotografie. De basis van de fotografie ligt echter in de chemie en het is dan ook niet verwonderlijk dat natuurkundige gezelschappen en vooral apothekers zich met deze toen nieuwe technieken bezighielden. Zo ook Huibert Daniel Erdegaingh die mogelijk in 1842 als eerste een fotoatelier …

Lees verder “Tekenen en fotograferen”

Heden geopend: de inschrijving voor Stadstekenaar Middelburg 2022. Een historisch moment in de geschiedenis van de Teeken Akademie (1778). U kunt zich via deze website aanmelden. U vindt daar ook meer informatie zoals een inschrijfformulier en voorwaarden. De inschrijving sluit op 15 januari 2022 om middernacht. Daarna zal een jury zich beraden over de inzendingen …

Lees verder “Inschrijving stadstekenaar geopend”

Met groep 6, de andere stadstekenklas, van juf Marjan Rouw van basisschool het Talent uit Middelburg, spraken we vanmiddag over de geschiedenis van de Briët-woningen. Arjen Drijgers van Erfgoedvereniging Heemschut vertelde met afbeeldingen op het digibord over de Tweede Wereldoorlog in Middelburg. Hij kreeg de klas stil en na afloop werden er veel vragen op hem …

Lees verder “Stadstekenklas I, Briët en inundatie”

Ook stadstekenklas II is van start gegaan en bezocht vandaag de Briët-woningen in de Middelburgse wijk ’t Zand. Het is de klas van docent Lianne Scheers, vwo/tto klas 2 van CSW Van de Perre.  Kunstenaar Leen van Duivendijk gaf ter plaatste een inleiding in de klassieke perspectiefleer. Arjen Drijgers van Erfgoedvereniging Heemschut vertelde tijdens een …

Lees verder “Stadstekenklas II studeert op Briët-woningen”

Zijn grootvader koning Willem I was er mee begonnen en Willem III ging er mee door: het beschikbaar stellen van zilveren medailles voor de beste leerlingen van de Teeken Akademie. Op 14 augustus 1850 ontving Jan Simon Lenselink (1824-1899) dan wel niet de grote, maar toch mooi een van de twee gewone en werd zo …

Lees verder “Lenselink”

Op donderdag 11 november 2021 ging de eerste stadstekenklas van start met het tekenen naar ‘prent’. Een project van drie weken, waarin we deze eerste week ons onderwerp op locatie verkend hebben. Onder leiding van kunstenaar Liesbeth Labeur schetste de stadstekenklas (groep 6 van juf Marjan Rouw van basisschool het Talent uit Middelburg) de Briët-woningen. …

Lees verder “Stadstekenklas schetst Briët-woningen”

Na de Belgische afscheiding werd in 1841 de verdediging van Nederland opnieuw georganiseerd. Middelburg was niet langer een vestingstad. De aarden wallen en bolwerken werden tot stadsparken omgetoverd -door werklozen onder leiding van de tuinarchitect Karel George Zocher- en daarmee hadden ook de stadspoorten niet langer een militaire functie. Voeg daarbij een stadskas die maar …

Lees verder “Hoe de Noordpoort (bijna geheel) verdween”

Wat vandaag nog zo vanzelfsprekend lijkt, is morgen al verdwenen. Bij wijze van spreken dan. Neem nu de Noordpoort. Er resten nog twee opgemetselde blokken die ooit behoorden tot het rechterbeen van de poort, gezien vanuit de stad. Een goed beeld hoe dat er van die kant uitgezien heeft, is er niet. Wel van de …

Lees verder “De Noordpoort tot aan de Franse tijd”

Allardus (1759-1801) en Petrus (Pieter) Buker (1768-1836) zagen in Goes het levenslicht in het katholieke gezin van Henricus Buker en Ida van de Velde. De naam Petrus was in juli 1767 ook aan een zoontje gegeven, dat kort na zijn doop overleden zal zijn. Katholiek gedoopt werden ook de vier meisjes in het gezin die …

Lees verder “Goese inbreng”

‘Bij de gebroeders De Warem zijn te bekomen, laatst uitgekomen Kaleidoscopen of Gedaante-Verwisselaars, voor een civielen prijs’, zo adverteerden Johannes Aarnout en Aarnout de Warem in de Middelburgsche Courant van 30 juni 1818. Belangstellenden voor deze ‘toverkijker’ wisten dan dat ze naar de Pottenbakkerssingel moesten, bij de Langevielebrug. De twee oudste zoons van blikslager Adriaan …

Lees verder “Broedertwist”

Wie de St. Pieter in Middelburg googelt komt meestal uit bij de in 1834 afgebroken Noordmonster, ook Oude Kerk genoemd, die op het Hofplein stond, pal tegenover het Van de Perrehuis. De kerk is ook nog even kathedraal geweest tussen 1559 en 1574. En dat is een mooie verbinding met die andere St. Pieter, de …

Lees verder “Waterstaatskerk in de Lange Noordstraat”

Wat weten we wel? Cornelis Hendrik werd op 19 november 1829 in Middelburg geboren. Zijn vader was per 1 januari 1825 benoemd tot onderwijzer aan de school in de Nieuwstraat (G 226). Hij zal daar hoofd zijn geweest, want het gezin woonde op G 227, dus het aanpalende pand. De jongen bezocht de Teeken Akademie …

Lees verder “In de knop gebroken”