Rond 1 oktober 1928 werd in diverse kranten in Nederland stilgestaan bij de oprichting 150 jaar eerder van de Teeken Akademie. Gedoeld werd op de vergadering van een aantal heren die de stoot zou geven tot de eerste les op 2 november van dat jaar 1778. Inmiddels een sluimerend gezelschap. Met spijt haalt de Middelburgsche Courant de verkoop van een fraaie schilderijcollectie in 1902 aan. Dat had toch niet gehoeven, vond de krant. Eerder was wat van waarde was al verkocht (boeken bijvoorbeeld) of in bruikleen aan het Zeeuws Genootschap gegeven. In 1903 werd dat omgezet in een schenking, waarmee de spullen weg waren.
Wat bleef was een kapitaaltje waar ook de opbrengst van de verkoop van het gebouw (1893) in de Lange St. Pieterstraat deel van uitmaakte. Een klein bestuur lette daar goed op. Nog niet eens de hele rente werd ingezet, waardoor het vermogen zelfs groeide. De Ambachtsschool en de Avondschool voor Nijverheidsonderwijs, min of meer voortzettingen van het tekenonderwijs voor aankomende ambachtslieden, kregen jaarlijkse subsidie. Voor het rechtdoen aan het kunstzinnige verleden was de subsidie aan het Kunstmuseum, waar door onenigheid over de besteding in 1925 een eind kwam. Af en toe was sprake van een speciale actie in het kader van kunstbevordering, zoals in 1924 ƒ 100 voor de dan 70-jarige oud-leerling de kunstschilder W.J. Schütz.
Opmerkelijk in dit licht is de mededeling van mr. A. Meerkamp van Embden op de Algemene Ledenvergadering van het Zeeuws Genootschap in april 1928 dat een zeventiende-eeuws schilderij van Simon van Douw (Vlaming, in 1655-1656 werkzaam in Middelburg) in de collectie is opgenomen, aangekocht door de Teeken Akademie. Wat gebeurt er nu? De Teeken Akademie koopt kunst? Een cadeau in verband met het aanstaande jubileum?
Secretaris Meerkamp schreef geattendeerd te zijn op het schilderij door Frederik Schmidt Degener, toenmalig directeur van het Rijksmuseum. Blijkbaar was het Genootschap wat minder bij kas om een bod uit te brengen, wat Meerkamp deed besluiten om de dirigerende leden van de Teeken Akademie eens te polsen wat daar mogelijk was. Nu was Meerkamp behalve Rijksarchivaris ook plaatsvervangend rechter, in feite een erebaan. De echte rechter was mr. G.A. baron toe Schwartzenberg van Hohenlansberg. Laat nu in deze jaren de rechter de voorzitter en de plaatsvervangend-rechter de secretaris zijn van de Teeken Akademie! De thesaurier zal zich snel hebben laten overtuigen en het werk werd (terug?) naar Zeeland gehaald.
De gang van zaken is niet exact te reconstrueren door het ontbreken van bronnen, ook aan de kant van het Genootschap. Lijsten van na de oorlog verwijzen naar de niet meer aanwezige notulen van 20 maart 1924, maar dat zal een kopieerfout zijn: dat moet 1927 (aannemelijk) of zelfs 1928 zijn (de krant spreekt immers in april 1928 van ‘in de laatste weken verkregen’). Met het 150-jarige bestaan lijkt het allemaal niets van doen te hebben.
Jammer genoeg is het schilderij (destijds aangeduid als ‘Italiaans landschap’) in mei 1940 zwaar beschadigd geraakt. Het was uit veiligheidsoverwegingen overgebracht naar het magazijn van de Provinciale Bibliotheek, dat niet bestand bleek tegen dergelijk oorlogsgeweld.
Arnold Wiggers
