In het tekenonderwijs op de Teeken Akademie was lang het menselijk lichaam de maat der dingen. De prenten, de gipsen koppen en grotere pleisterbeelden hadden alle het oefenen op de menselijke verhoudingen tot uitgangspunt. Na deze klassen doorlopen te hebben, was het feitelijke onderwijs gedaan. Wie er voor in aanmerking kwam, werd toegelaten tot het tekenen ‘naar het naakt levend Menschbeeld’. Voor zover bekend was dat steeds een redelijk geproportioneerd manspersoon. De eerste primus in deze discipline werd in 1787 Simon de Koster. In de Franse tijd beleefde de Teeken Akademie beroerde tijden waardoor er in de jaren 1804 tot en met 1819 niet naar naakt model getekend werd. Vanaf 1820 werd de draad weer opgepakt. Na 1830 zijn er alleen vermeldingen van winnaars in 1834 en 1836. Met de vermelding dat Willem Christoffel Sprenger in 1840 een aanmoedigingsprijs kreeg voor zijn tekening naar naakt model verdween deze categorie uit de berichtgeving. De verhuizing van het Museum Medioburgensis naar het nieuwe gebouw in de Sint Pieterstraat kan goed de oorzaak zijn. De Industrieschool werd medegebruiker van dat gebouw en het overgrote deel van de leerlingen van de Teeken Akademie nam ook daar lessen. Het tekenonderwijs veranderde van karakter en werd technischer. Mogelijk dat oud-leerlingen daarom ook uit een soort nostalgisch verlangen in 1847 de tekenvereniging Kunst en Vriendschap hebben opgericht om in elk geval nog jaarlijks naar een gekleed levend mensbeeld te kunnen tekenen.
Nadere beschouwing van de lijst van winnaars die Pieter Herklots in 1828 in zijn Redevoering gaf èn de opsomming in het jubileumboek van 2004, doet onze lijst van leerlingen nu eens krimpen. De Pieter Backer die in 1789 op p. 171 met de eer ging strijken is toch echt dezelfde als Pieter Buker die datzelfde op p. 172 deed. De verwarring zal komen doordat Herklots de beste man Bucker noemde. Over deze fijnschilder en zijn broer Allard uit Goes schreef ik eerder. Ook Johannes de Wolff die in 1819 primus in de 1e klas naar pleister werd, is niemand anders dan Johannes de Wolf die in 1824 primus naar het naakt werd.
Tussen de primussen naar levend model zitten (relatief) grote namen als Johan Pieter Bourjé (1793), Johannes Hermanus Koekkoek (1803) en Cornelis Kimmel (1823). Anderen zijn qua artistieke productie een raadsel voor ons, omdat er geen werk tot ons gekomen is. Van Buker weten we dat er 2 schilderijen op de tentoonstelling van 1828 hebben gehangen en na de dood van de weduwe in 1838 verkochten de erfgenamen -het echtpaar was kinderloos gebleven- werk van Pieter Buker.
Johannes (Jan) de Wolf exposeerde geen werk in 1828. Hij werd ca. 1801 geboren als zoon van Marcus (ook Marinus) de Wolf van de Stads-Ambachten en de Vlissingse Maria de Groot. Dit stel trouwde in juni 1800 en Johannes lijkt hun eerste en enige kind geweest te zijn. Dat kan met de leeftijd van doen gehad hebben: Marcus (Marinus) was van 1760 en Maria werd ongeveer 4 jaar later geboren. Jan trouwde in juni 1826 in Kortgene met de uit Wolphaartsdijk afkomstige Maria Wagenaar (ca. 1799-1857), met wie hij 11 kinderen kreeg. Hij was schepen- en huisschilder en had een winkel in verfwaren in de Vlasmarkt (nr 11). Ergens zal hij te hoog hebben gegrepen, want in 1829 ging hij failliet. Hij bleef tot zijn dood in 1873 te boek staan als schilder. Van kunstzinnig werk van zijn hand is niets bekend.
Arnold Wiggers
