Tekenaar, knipkunstenaar, kunstschilder, etser, leraar, inspecteur van gebouwen en sloper verenigt in een persoon, dat maakt nieuwsgierig. Wie was Johannes Hubertus Reijgers? In een necrologie in de Middelbursche Courant van 17 maart 1849 werd lovend over hem gesproken. Geboren op 1 mei 1767 in Gorinchem trok hij in 1788 naar Middelburg. Achtergronden worden verder niet gegeven en zijn verder ook niet eenvoudig te vinden, waardoor zijn jonge jaren nogal onderbelicht blijven. In de Zeeuwse hoofdstad vestigde hij zich als huisonderwijzer in het tekenen, wat betekend zal hebben dat hij bij welgestelde families aan huis tekenles verzorgde heb. Dat zou erop wijzen dat hij zijn teken- en mogelijk schilderopleiding al elders gehad heeft en niet aan de Teeken Akademie in Middelburg. Daar werd hij in 1796 wel onderscheiden als primus in het tekenen naar naakt levend model. Tekenen naar een naakt model was voorbehouden aan tekenaars die de opleiding hadden voltooid of anderszins geacht werden op niveau te kunnen werken. Eisen waaraan Johan Hubertus vanaf zijn komst naar de stad voldaan zal hebben.
In zijn persoonlijke leven had hij in de zomer van 1795 een slag te verwerken. Zijn vrouw Willemina Johanna Vervenne met wie hij in 1790 getrouwd was, kwam te sterven. Van de twee met naam bekende zoontjes uit dit huwelijk, was de jongste, ook Johannes Hubertus (1793-1847) genaamd, nog in leven. Hij zou een niet onverdienstelijk amateurschilder in Rotterdam worden. Lang bleef de weduwnaar niet alleen. Op de laatste dag van januari 1796 ging hij in ondertrouw met Catharina van der Krap. Met haar was hij meer dan 50 jaar getrouwd en samen waren zij ouders van minstens nog eens 8 kinderen.
Knipkunstenaar
In de Middelburgsche Courant van 23 februari 1802 adverteerde Reijgers met les in ‘Schaar of Papier Sny en Teekenkunst’. Hij woont dan op de Langeburgt. Nagtglas beschrijft dat in zijn Levensberichten zo: ‘Reijgers bezat een merkwaardig talent in het vervaardigen en beschilderen van kunstwerken in carton’. Bij het 25-jarig bestaan van de Teeken Akademie in 1803 was de financiële situatie weinig rooskleurig en de secretaris Christiaan Herklots kon honoraire leden geen zilveren medaille aanbieden, wat gebruikelijk was. Hij kwam met een oplossing die ook in de toekomst dienst kon doen. Een papieren kunstwerk waarin de namen van de begunstigers vereeuwigd waren met ruimte voor aanvulling, gemaakt door de ‘vernuftigen Snyder en kunstigen Boetseerder in Papier Reijgers’.
Voorbeelden van bewerkelijke knipwerken met tekenwerk ter gelegenheid van een heugelijk persoonlijk feit of ter nagedachtenis van personen zijn ondanks de kwetsbaarheid bewaard gebleven, onder meer in de collectie van het Zeeuws Genootschap. Soms in de vorm van een schilderwerk in een lijst achter glas, soms onder een glazen stolp. De oudste is van 1801 en de jongste van 1833. Het Genootschap heeft ook van de Teeken Akademie een portret van Reijgers in bruikleen, gemaakt door Pieter Gaal en gedateerd 1805. Alle genoemde stukken worden veilig bewaard in het Zeeuws Museum of Zeeuws Archief.
Niet alle ingenieuze knipwerken hebben de tand des tijds weerstaan. Daarover later meer.
Arnold Wiggers