De oorsprong van het legaat Daniel Steven Schorer

Jean Appelius (toegeschreven), portret van Daniel Steven Schorer – Zeeuws Museum, KZGW G1636

Heel welgesteld Middelburg tekende bij de oprichting in 1778 van het Teeken Collegie in als honorair lid. Honoraire leden waren in feite de financiers, later aangevuld door jaarlijkse bijdragen van de stad, die door mannen uit dezelfde laag werd bestuurd. Daniel Steven Schorer moet een extra band met de academie gehad hebben, want hij legateerde een aanzienlijk bedrag, waaruit jaarlijks aanmoedigingsprijzen (accessitprijzen) werden betaald.

Daniel Steven Schorer (1737-1790) was de jongste zoon van Daniel Schorer en Catharina Maria de Waal. In dit gezin waren eerst twee meisjes en toen twee jongens geboren. Waar sprake is van geld in deze tijd, is slavernij nooit ver weg. Bij het legaat van Schorer zelfs 1 op 1: bij testament legateerde hij ƒ 6.000 aan het Burger Weeshuis en eenzelfde bedrag aan de Teeken Akademie, te betalen uit de opbrengsten van zijn belangen in de plantages in Essequebo en Demarary.

Veel is van Daniel Steven Schorer niet bekend. Zijn vader woonde in de Dry Clavers in de Vlissingsestraat, waar hij na een tweede huwelijk was ingetrokken. Daniel Steven trok in 1769 vanuit Amsterdam op zijn beurt bij zijn vader in, die in 1770 zou overlijden. Vervolgens was hij vele jaren raad en schepen van zijn geboortestad, bewindhebber van de VOC en vooral ook ondernemer. Huwen deed Daniel Steven niet. De verkoping van zijn verzamelingen op maandag 9 mei 1791 en volgende dagen in het sterfhuis getuigen vooral van een grote belangstelling voor kunst en muziek. De kunstverzameling (Breugel, Rubens) had hij voor een gedeelte overgenomen van zijn vader en zelf door aankopen belangrijk uitgebreid. Indrukwekkend is de hoeveelheid bladmuziek en het aantal instrumenten die tijdens de verkoping van eigenaar verwisselden.  

Titelpagina van de veilingcatalogus van de collectie van Daniel Steven Schorer – Zeeuws Archief, Familiearchief Schorer inv. nr. 174A

In het Familiearchief Schorer in het Zeeuws Archief is een exemplaar van de verkoopcatalogus met aantekening van prijzen en namen van kopers. Jacobus Perkois, een van de eerste leraren van de Teeken Akademie, kocht nogal wat tekeningen en prenten, terwijl secretaris Herklots een aantal kunstboeken verwierf. Mogelijk deden beiden dit voor de academie. Werk van Perkois zelf was er ook te koop, waar de auteur dan weer geen belangstelling voor had. 

Pagina uit de veilingcatalogus van de collectie van Daniel Steven Schorer, met aantekening van kopers – Zeeuws Archief, Familiearchief Schorer inv. nr. 174A

Zo voortvarend de executeurs met de boedel uit de Dry Clavers te werk konden gaan, zo stroperig zou de afwikkeling van de erfenis worden. Pas in 1857 waren ook de laatste rechthebbenden tevredengesteld. Door de verwarrende tijden na 1795 zou de liquidatie van de belangen op de noordkust van Zuid-Amerika jaren in beslag nemen. Bij het 50-jarig bestaan van de Teeken Akademie in 1828 meldde secretaris Pieter Herklots dat het legaat in 1819 was ingekomen. Door het ontbreken van het verslag van de prijsuitreiking is niet duidelijk of in 1819 aanmoedigingsprijzen uit het legaat D.S. Schorer verstrekt zijn, maar in 1820 zijn er 4 winnaars, van wie Jacobus Sonius zelfs een zilveren medaille uit het legaat kreeg.

Arnold Wiggers

Tekening van het grafmonument van Daniel Steven Schorer in de Oude of St. Pieterskerk. Vervaardiger onbekend – Zeeuws Archief, Collectie KZGW ZI II 616